رمانتیک‌ها، عنصر بنیادین شعر را تخیّل می‌دانند که به شاعر امکان آفرینش بدیع و خلّاق می‌دهد و با این ابزار به دنیای نادیده‌ها و ناشنیده‌ها ورود می‌یابد و دنیایی جدید خلق می‌کند. روزه و آداب و رسوم پرشکوه ماه مبارک رمضان، مورد توجّه اغلب شاعران ادبیّات فارسی بوده، آن را دستمایه‌ی مضمون-آفرینی و تصویرسازی شعر خود قرار داده‌اند. این پژوهش برای بررسی چگونگی نمود ماه مبارک رمضان و روزه گرفتن در آثار شاعران فارسی زبان، با روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس آمار بسامدی که با نرم-افزار از شعر شاعران به دست آمده، روزه و رمضان را تحلیل کرده است. شاعرانی که بیشترین توجّه را به این موضوع داشتند، انتخاب و تحلیل شد. بحث اصلی در سه محور اصلی با عناوین: 1- تصاویر بلاغی رمضان و روزه در شعر فارسی 2- آداب و رسوم ماه رمضان و روزه گرفتن 3- کارکرد رمضان و روزه آورده شد. تشبیه، تلمیح و حسن تعلیل، بیشترین بسامد را در تصاویر بلاغی، نیّت، امساک و پرهیز و نحوه‌ی افطار کردن، بیشتر بسامد را در آداب و رسوم روزه و ماه رمضان، تهذیب و انسان‌سازی از مهم‌ترین کارکردهای روزه و رمضان در شعر فارسی است که همه‌ی این‌ها با خیال شاعران، بازآفرینی شده‌اند.
