خلافت عباسی یکی از مهمترین دستگاه های حکومتی در جهان اسلام به حساب می آید. بسیاری از نهاد های اداری و سیاسی تمدن اسلامی در دوره این خلافت و احتمالا به تاسی از روش های حکومت های پیش از اسلام خصوصا ایرانیان و بدستعباسیان شکل گرفت. نهاد قضا یکی از مهمترین ساختارهای اداری این خلافت است که گرچه پیش از آنها نیز نزد دولتهای اسلامی وجود داشت؛ اما سرانجام آن نیز به دست عباسیان تکامل یافت. قاضی ابویوسف مشهورترین شاگرد ابوحنیفه اولین کسی است که به صورت رسمی نهاد قضاوت را در خلافت عباسی به دستور هارون الرشید بنا نهاد و این ساختار با تحمل فراز و فرودهای مختلف تا پایان خلافت عباسی دوام یافت. بررسی روابط و مناسبات دستگاه خلافت عباسی با نهاد قضاوت در این دوره مسئله اصلی پژوهش پیش روی می باشد که در ادامه سوال اصلی بدین صورت مطرح می گردد که ساختار و عملکرد نظام قضا در دوره عباسیان چه تغییرات و تحولاتی را از سر گذراند؟ و چه مناسباتی بین دو نهاد سیاسی و قضائی خلافت عباسی در جریان بود؟
