فردین نعمت زاده

آلومینیوم و آلیاژهای آن دارای استحکام به وزن بالایی هستند . این در حالی است که شکل پذیری آنها خوب است و قابل بازیافت هستند . آلومینیوم 1188 یکی از آلیاژهای آلومینیوم است که عناصر آلیاژی اصلی آن آهن و سیلیسیم می باشد. این آلیاژ به دلیل قابلیت کشش عمیق بالا، در ساخت فویلهای آلومینیومی و درب بطری های دارویی به کار می رود. خواص مکانیکی این آلیاژ تحت تاثیر ریز ساختار و بافت کریستالوگرافی آن بوده که با عملیات مکانیکی - حرارتی مناسب قابل کنترل هستند. در این پژوهش آلیاژ 1188 تحت نورد سرد دو مرحلهای با آنیل میانی در دماهای مختلف قرار گرفته و تاثیر آنیل میانی بر بافت و ریزساختار نهایی آلیاژ مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. برای مطالعه ریزساختار از میکروسکوپ نوری، برای آنالیز بافت از تفرق اشعه ایکس و برای ارزیابی خواص مکانیکی از آزمون کشش و اریکسون کمک گرفته شده است. نتایج حاصل از ریزساختار نمونههای آنیل میانی شده نشان داد که دمای 3000𝐶 و زمان 3 ساعت پس از مرحله اول نورد سرد )کاهش در ضخامت 57 %(، دما و زمان بحرانی برای کامل شدن تبلورمجدد است به گونهای که زمان کمتر یا دمای کمتر منجر به کاهش کسر تبلور مجدد میشود. بدین ترتیب دماهای 2600𝐶 ، 2800𝐶 ، 3000𝐶 ، 3200𝐶 و 3400𝐶 به عنوان دماهای آنیل میانی انتخاب شدهاند. نمونه ها پس از مرحله دوم نورد سرد )کاهش در ضخامت 57 %( تحت آنیل نهایی در دمای 3000𝐶 و مدت زمان 3 ساعت قرار گرفتند. نتایج ریز ساختاری و بافت کریستالوگرافی برای نمونه های نهایی، تبلور مجدد در نمونه ها را تایید کرد. از طرفی محاسبه ناهمسانگردی ورق IPA : و مقاومت به نازک شدن ) R : نشان داد که بهترین روش تولید این ورق نورد سرد دو مرحله ای با آنیل میانی 2800𝐶 و آنیل نهایی 3000𝐶 به مدت سه ساعت است.در این حالت مقاومت به نازک شدن R نزدیک به 8 و IPA نزدیک به صفر است. کاهش ناهمسانگردی در سطح ورق سبب کاهش گوشوارهای شدن ورق شده و افزایش R کشش عمیق پذیری ورق را تضمین کرده است.