1403/09/03
فائزه السادات ابطحی

فائزه السادات ابطحی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-5170-082X
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 57144146200
دانشکده: دانشکده کشاورزی و محیط زیست
نشانی: دانشگاه اراک، گروه گیاهان دارویی و معطر
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بومادران، شوید و شنبلیله گیاهانی مقاوم در اقلیم نیمه خشک
نوع پژوهش
مقاله ارائه‌شده
کلیدواژه‌ها
گیاهان دارویی، تنش خشکی، تغییر اقلیم
سال 1395
پژوهشگران فائزه السادات ابطحی ، سمانه حسین آبادی ، مرتضی اکرمیان طرق طی

چکیده

تنش خشکی یکی از عمده ترین عوامل غیر زیستی محدود کننده رشد و عملکرد محصولات زراعی و دارویی در اکثر مناطق دنیا است که به دلیل کاهش آب در خاک و فعال نمودن فرآیندهای مختلف در گیاه، که با مصرف انرژی همراه می باشد، روی صفات کمی و کیفی گیاه تأثیر می گذارد. میزان خسارت وارده به گیاه در اثر تنش خشکی، بسته به طول مدت خشکی، زمان وقوع تنش، فراوانی وقوع تنش، نوع گیاه و خصوصیات ذاتی خاک متفاوت است.بررسی ها نشان داده است که اثر تنش کم آبی بر رشد و عملکرد در گیاهان مختلف در طی فصل متفاوت می باشد. تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط مختلف آبیاری و تنش خشکی می تواند راهنمای کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم آب باشد. گیاهان در مراحل مختلف رشد حساسیت های متفاوتی در برابر بروز تنش دارند و مقاومت به تنش در مرحله ابتدایی رشد گیاه، مستقل از مراحل بعدی رشد است. با توجه به نتایج مطالعات به نظر می رسد در صورت فراهم کردن رطوبت کافی در روزهای اول پس از کاشت جهت وقوع مناسب جوانه زنی در گیاهان دارویی، بتوان با کم آبیاری در مرحله رشد گیاهچه ای شرایط را برای بروز پاسخ های سازگاری به تنش در این گیاهان فراهم نمود. ظرفیت و توانایی سیستم آنتی اکسیدانی می تواند از آسیب ناشی از تنش جلوگیری کند که این مسئله به مقاومت گیاهان به تنش مربوط می شود. تنش های رطوبتی با تغذیه گیاهان بسیار مرتبط است. یکی از مهم ترین تأثیرات منفی تنش خشکی، کاهش دسترسی و جذب عناصر غذایی مختلف برای گیاه است. گیاه با تغذیه خوب، مقاومت بهتری به خشکی خواهد داشت. در مطالعات صورت گرفته مشخص شده است که اعمال تنش خشکی روی شنبلیله باعث افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی ریشه و برگ گیاه گردیده است. در میان برخی گیاهان دارویی مورد مطالعه در کشور، گیاهانی مانند شوید، مریم گلی و بومادران بهترین رشد را در کلیه تیمارهای تنش خشکی داشته و رشد کامل و شادابی خود را در تیمارهای تنش شدید خشکی نیز حفظ کرده اند. به نظر می رسد که این گونه ها می توانند به عنوان گیاهان دارویی مقاوم در شرایط خشک و یا کم آب استقرار یابند. گونه های دیگر دارویی نیز مانند همیشه بهار، اسفرزه و بابونه در جایگاه بعدی قرار دارند. این گیاهان همگی در شرایط تنش شدید خشکی نیز زنده مانده و دوره رشد خود را کامل کردند که این مطلب حاکی ازآن است که این گیاهان دارویی، نیاز آبی کمی دارن