احسان صالحی

همه انسان ها در طول زندگی شان آسیب دیدگی هایی که موجب ایجاد زخم شود، را تجربه کرده اند. انتخاب یک پانسمان مناسب می تواند به روند بهبود زخم کمک شایانی کند. امروزه فناوری پزشکی به سمت استفاده از زخم بندهای نوین برای کمک به تسریع روند بهبودی زخم پیش می رود. هدف این رساله نیز مطالعه و ساخت زخم بندهای هیدروژلی ضد باکتریایی به همراه محلول نانوامولسیون یا کمپلکس سیکلودکسترین عصاره گیاهان دارویی به عنوان دارو برای کمک به بهبود روند درمان زخم می باشد. در این راستا، ابتدا محلول نانوامولسیون یا کمپلکس سیکلودکسترین عصاره روغنی گیاه دارویی تهیه و آزمایش های مورد نیاز مانند تعیین اندازه نانوذرات، شکل ظاهری، نقطه ذوب و طیف سنجی مادون قرمز به منظور اثبات تشکیل نانوامولسیون و یا کمپلکس سیکلودکسترین انجام پذیرفت. عصاره گیاهان دارویی به علت دارا بودن خاصیت ضد باکتریایی و ضد میکروبی سبب بهبود روند درمان زخم می شوند. سپس، هیدروژل های کیتوسان/ پلی وینیل الکل همراه و یا بدون زئولیت با روش چرخه های متوالی انجماد-ذوب تهیه، انواع داروها درون ساختار آن ها بارگذاری و ویژگی های فیزیکی، مکانیکی و بیولوژیکی آن ها بررسی گردید. ساختار و شکل ظاهری هیدروژل ها با میکروسکوپ نوری و الکترونی و هم چنین طیف سنجی مادون قرمز بررسی شد. هیدروژل های حساس به pH تهیه شده، میزان تورم و خواص مکانیکی خوبی از خود نشان دادند. میزان انتقال بخار آب هیدروژل ها همگی در محدوده g/m2/day 3316-2420 و مناسب برای یک زخم بند ایده آل محاسبه شد. میزان بارگذاری و رهایش دارو به کمک روش اسپکترومتری انجام و انواع مدل های ریاضی به منظور تشخیص مکانیسم رهایش به کار گرفته شد. هیدروژل های حاوی زئولیت، خواص مکانیکی بهتری در مقایسه با نمونه های بدون آن از خود نشان دادند؛ اما افزایش زئولیت سبب کاهش 50-30% میزان رهایش دارو نمونه های حاوی نانوامولسیون و گاماسیکلودکسترین گردید که کاربرد آن ها را برای موارد خاص محدود می کند. نتایج آزمایش زیست سازگاری در محدوده 90-60% و بیانگر میزان سمیت کم هیدروژل ها بود؛ لذا نمونه های تهیه شده برای کاربردهای زیست پزشکی قابل استفاده خواهد بود. آزمون ضدباکتریایی بر روی دو باکتری گرم-منفی اشرشیا کولای و گرم-مثبت استفیلوکوکوس ائوروس، خاصیت ضدباکتریایی نمونه ها را اثبات نمود. در نهایت می توان نتیجه گرفت که هیدروژل ها