دانش نسخ یکی از پردامنه ترین و گسترده ترین دانش های علوم قرآنی است، که در عرصه های علوم قرآن، تفسیر، فقه و اصول، و حدیث میدان داری می کند. اهمیت این موضوع تا بدان جاست که اعتقاد یا عدم اعتقاد به آن، تأثیر بسزایی بر آرای فقهی و تفسیری علما دارد. این پژوهش در راستای تبیین دیدگاه های آیت الله خویی و آیت الله جوادی آملی پیرامون نسخ در قرآن و تأثیر آن بر آراء فقهی و تفسیری ایشان نگاشته شده است. آیت اللّه خویی نسخ را در اصطلاح به معنای مرتفع شدن امر ثابتی در شریعت مقدس به جهت سرآمدن مدت زمان آن می داند. آیت اله جوادی آملی نیز با تأیید این تعریف، می گوید: «نسخ مصطلح آن است که شریعتی پایان زمان عمل به شریعت گذشته را اعلام کند؛ یا حکمی که ظهور در ابدیت دارد، پس از مدتی جای خود را به حکمی دیگر دهد». وی نسخ در احکام شریعت را عقلاً ممکن دانسته و وقوع آن را در قرآن می پذیرد. ایشان احکامی را که محدودیت زمانی خود را به همراه دارند از دایره نسخ بیرون می دانند، مگر این که در معنای نسخ توسعه روا داشته شود. وی روح کلی حاکم بر نسخ را تخصیص ازمانی یعنی محدود بودن ظرف زمانی حکم پیشین می داند نه بطلان آن. با فحص در آراء و نظرات هریک از این دو عالم در ذیل آیات مشهور به نسخ، درمی یابیم که ایشان در مصداق نسخ در قرآن هم نظرند، اما در ادله ای که در ردّ آیات مشهور به نسخ ارائه می کنند گاه متفق القول اند، گاه نظرات متفاوتی بیان کرده و گاه آراء متقابل و متضادی دارند
