ابراهیم آقا محمدی

پژوهش حاضر با هدف طراحی، تولید و ارزشیابی محتوای الکترونیکی آموزشی حقوق بشر در زندان انجام شد. روش پژوهش حاضر، کاربردی و توسعه‌ای و طرح کلی پروژه شامل دو بخش بود. در بخش نخست، براساس مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی و همچنین استفاده از نظرات متخصصان موضوعی در زمینه‌ی آموزش حقوق بشر، مولفه‌ها و محتوای مورد نظر جهت آموزش، شناسایی و گردآوری گردید. این مطالب در ابتدا زیر نظر متخصصین حقوق بشر مورد بررسی قرار گرفته و پس از تایید سناریوی آموزشی برای آن تهیه شد. بر اساس سناریوی آموزشی، محتوای الکترونیکی مبتنی بر استانداردهای تولید محتوای آموزشی و زیر نظر متخصصان تکنولوژی آموزشی، در قالب فیلم و موشن‌گرافی تولید شد. در این پژوهش از الگوی طراحی آموزشی کمپ برای طراحی محتوا استفاده شد. مراحل این الگو عبارتند از : سنجش نیاز، تحلیل مخاطب، تحلیل کار، تدوین اهداف آموزشی، سازماندهی محتوا، طراحی راهبردهای آموزشی، طراحی پیام های آموزشی، تهیه آموزش و ارزشیابی. سپس در بخش دوم، محتوای تولید شده، از طریق ارزشیابی سازه و همچنین با استفاده از نظر متخصصان و خبرگان ارزشیابی گردید. جهت گردآوری داده‌ها در بخش کتابخانه‌ای از ابزار فیش‌برداری و در بخش ارزشیابی رسانه تولید شده، از چک لیست محقق ساخته استفاده گردید؛ این چک لیست بر اساس اصول و استانداردهای ارزیابی محتوای الکترونیکی و با بهره‌گیری از نظرات متخصصین حوزه تولید محتوا تهیه شد. براساس یافته‌های پژوهش به صورت کلی 10 اصل استخراج شد که هر کدام دارای اصول و بخش‌هایی دردرون خود بودند که عبارت بودند از : 1- احترام به کرامت انسانی (8 بخش)، 2- تأمین امنیت، عدالت بر اساس ضوابط و مقررات و آموزه‌های حقوق بشری (6 بخش)، 3-احترام به عقاید و حریم خصوصی اشخاص (2 بخش)، 4-ارتقاء حقوق سلامت جسمی و روانی زندانیان (26 بخش)، 5- توجه به وضعیت و شرایط سنی، جنسیتی، شخصیتی زندانیان (9 بخش)، 6- برخورداری تمام افراد از حقوق عادلانه، بدون تبعیض ناروا (11 بخش)، 7- شفافیت در امور و پاسخگویی در قبال مسؤولیت‌ها (7 بخش)، 8- توجه به امر اصلاح و تربیت زندانیان (7 بخش)، 9- حمایت از زندانیان نیازمند و خانواده‌های آنها (2 بخش)، 10- انجام وظایف کارکنان سازمان مطابق با موازین قانونی، اخلاق اسلامی و آموزه‌های حقوق بشری (17 بخش). همچنین یافته های پژوهش حاکی از آن بود که محتوای الکترونیکی تولید شده، در تمامی بخش ها؛ بخش محتوای آموزشی با میانگین 4.56، بخش گرافیک و چندرسانه ای با میانیگن 4.69، بخش ترکیب بندی با میانگین 4.75، بخش فنی با میانگین 4.62، بخش دسترسی و تناسب با میانگین 4.61، و میانگین کلی 4.64 ، محتوای الکترونیکی آموزشی تولید شده امتیاز مطلوبی از نظر متخصصین کسب کرده است. بر این اساس محتوای الکترونیکی آموزش حقوق بشر به عنوان یک منبع می تواند در آموزش کارکنان زندان‌ها مورد استفاده قرار گیرد.