مقدمه هدف شناسایی ترکیبات و سنجش فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره آبی و اسانس روغنی گیاه مریم گلی ارغوانی بومی ایران و کارایی آنها در پایداری اکسیداسیون روغن آفتابگردان میباشد. مواد و روش ها عصاره و اسانس به ترتیب از روش خیساندن و اسانسگیری توسط دستگاه کلونجر به روش تقطیر با بخار تهیه شدند. میزان ترکیبات فنلی عصاره و ترکیبات فرار اسانس به ترتیب به روش فولین-سیکالتو و دستگاه گازکروماتوگراف متصل شده به طیف سنج جرمی ) تعیین شدند. برای تعیین فعالیت آنتی اکسیدانی از روش به دام اندازی رادیکال GC/MS( 50 ) استفاده شد و غلظتهای لازم برای مهار DPPH -پیکریل هیدرازیل ( 1 -دی فنیل 2و2 ) محاسبه گردید. کارایی آنتی اکسیدانی در به تأخیر انداختن IC50 درصد رادیکالهای آزاد ( زمان فساد اکسیداتیو روغن آفتابگردان با اندازهگیری شاخصهای پایداری اکسیداتیو، روش ) ارزیابی شد.AOM) و روش اکسیژن فعال (OSI شاخص پایداری اکسایشی ( یافته ها 2 /11 میزان ترکیبات فنلی عصاره ( میلیگرم/گرم)، بیشتر از اسانس تعیین گردید. 24/ ±23 -8و1 . درصد آن را تشکیل میداد شناسایی شد 97/1 ترکیب، که در مجموع 21در اسانس ) درصد8/5 آلفا پینین (،) درصد8/6 سابینن (،)درصد17/9 درصد)، کامفر ( 24/8سینئول ( و 38/16±2/36 به ترتیب IC50 درصد )مهمترین ترکیبات بودند. 7/1 و ترپینئول ( 23/1 و 250 میکروگرم/ میلیلیتر برای عصاره و اسانس تعیین گردید. غلظتهای 73/ ±14 میلیگرم/لیتر از عصاره و اسانس کارایی مشابه و قابل رقابت با آنتی اکسیدان سنتزی 350 میلیگرم/لیتر)، داشتند. 200( 117گریندوکس نتیجه گیری استفاده از ترکیبات استخراج شده از مریم گلی ارغوانی به عنوان جایگزینی مناسب برای آنتی اکسیدانهای سنتزی پیشنهاد میگردد. کلیدواژه