چکیده ّ ــط دانــش فقهالحدیــث صــورت فهــم معنــای کالم و مقصــود اصلــی ســخنان معصومیــن )ع( توس میپذیـرد. یکـی از مباحثـی کـه نظـرات گوناگونـی در مـورد آن وجـود دارد، احادیثـی اسـت کـه در آنهـا کلمــهی »معجــزه« بــهکار رفتــه اســت. ایــن احادیــث خواننــده را بــه ایــن نتیجــه میرســاند کــه کلمــه »معجــزه« در عصــر معصومیــن )ع( رایــج بــوده اســت ایــن درحالــی اســت کــه در تمامــی کتابهــای نوشـته شـده تـا قـرن چهـارم کلمـه معجـزه وجـود نـدارد. هـدف از انجـام ایـن پژوهـش آن اسـت کـه آیـا ّ ـط راویـان، ناسـخان و ... وارد احادیـث شـده اسـت. معصومیـن )ع( ایـن کلمـه را بـه کار بردهانـد یـا توس در پایــان پــس از بررســیهای بهعمــل آمــده بــا روش توصیفــی - تحلیلــی ایــن نتیجــه حاصــل گردیــد کــه ایــن کلمــه در کتابهــای حدیثــی قــرن چهــارم بــه بعــد وجــود دارد کــه برخــی از ایــن احادیــث، جعلـی و متفـرد هسـتند و برخـی دیگـر نیـز دچـار عارضـه ادراج، زیـادت و نقـل بـه معنـا شـدهاند. بـا مطالعــه کتابهــای لغــت میبینیــم کــه ایــن کلمــه از قــرن چهــارم بــه بعــد وارد ایــن کتابهــا شــده اســت و بــا بهرهگیــری از دانــش صــرف بــه ایــن نتیجــه میرســیم کــه وجــود آن در برخــی از احادیــث َعجـزه« اسـت. بـرای فهـم مقصـود گوینـده نیـز بـا اسـتفاده از انـواع قرینههـای معتبـر گویـای کلمـهی »م مقامــی و مقالــی میتــوان نتیجــه گرفــت کــه کلمــهی »معجــزه« نمیتوانــد در کالم معصومیــن )ع( ّ ـه میشـویم کـه شـیخ صـدوق )ره( در همـه بـهکار رفتـه باشـد. بـا بررسـی سـندی ایـن روایـات متوج ّ لیـن نفـری هسـتند کـه کلمـه معجـزه را وارد احادیـث آنهـا وجـود دارد لـذا بنظـر میرسـد ایشـان )ره( او نمـوده اسـت
