علیرضا پسرکلو

سخت پوستانیکی ازفراوان ترینگروه هایبندپایانهستند، تاکنونبیشاز 30000گونه از آن ها شناخته شده است.دوجورپایان بخصوص جنس Gammarus به عنوان اعضای غالب اکوسیستم های آب شیرین، آب-شور و دریایی محسوب می شوند. گاماروس ها به عنوان یک عضو انتقال کربن در زنجیره مواد غذایی و غذای اصلی بسیاری از ماهی ها، همچنین به عنوان شاخص بیولوژیکی آلودگی آب به شمار می روند. به-دلیل وجود چشمه های آب شیرین در شهرستان فراهان و حضور گسترده دوجورپایان در این منطقه شناسایی و بررسی تنوع گونه ای و عوامل محیطی مؤثر بر تراکم آن ها در جهت تکثیر و پرورش دوجورپایان امری مهم است. این پژوهش نیز به همین منظور در منطقه فراهان،در فاصله زمانی بین آذرماه سال 1396 تا اواخر شهریور ماه 1397 صورت گرفت. در راستای انجام این پروژه در سطح منطقه فراهان، 10 ایستگاه انتخاب و نمونه برداری از هر ایستگاه صورت گرفت. نمونه های جمع آوری شده ابتدا در الکل 70 درصد تثبیت شد و پس از انتقال به آزمایشگاه جانورشناسی دانشگاه اراک، تعداد300 نمونه نر به طور تصادفی انتخاب و سپس به کمک استریومیکروسکوپ و میکروسکوپ، با استفاده از کلیدهای شناسایی، مورد بررسی قرار گرفتند. پس از شناسایی مشخص شد نمونه های جمع آوری شده متعلق به چهار گونه از جنس Gammarus، متعلق به خانوادهGammaridaeکه شامل:Gammarusparthicus، Gammaruskomareki، Gammaruspseudosyriacus، Gammarusparicrenatusو یک گونه جدید از این جنسGammarus.spمی باشند. بعد از شناسایی گونه ها تعدادی صفت ریخت سنجی که از نظر تاکسونومیکی حائز اهمیت بودند، تعیین و با کمک نرم افزار Image Jاندازه گیری شدند. داده های حاصل از صفات ریخت سنجی در نظرگرفته شده با استفاده از نرم افزارSPSS 25 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در این بررسی بعد از تأیید نرمال بودن صفات، با استفاده از آزمون آنالیز واریانس(ANOVA) معنادار بودن صفات نیز تأیید شد، سپس از آنالیزهای تجزیه به مؤلفه اصلی(PCA)و تابع ممیزی(DFA) به منظور تأیید گونه های شناسایی شده استفاده شد. نتایج به دست آمده از این آنالیزها، درستی گروه بندی گونه های شناسایی شده را با 3/64 درصد تأیید کرد، همچنین با آنالیز برخی از عوامل اکولوژیکی، تأثیر آن ها روی تراکم گونه های شناسایی شده بررسی شد. طبق نتایج به دست آمده، مشخص شدکه از عوامل محیطی در نظر گرفته شده، ارتفاع بر روی گونه G.