گونه‌های درختچه گز در مناطق استپی و شوره‌زار گسترش دارند. ایـن گونـه بـا سخت‌ترین شرایط اقلیمی سازگار شده است و به‌همین دلیل در خشک‌تـرین نقـاط ایران پراکنش دارد. در ایران به‌ندرت از گیاهان بومی در فضای سبز شهری استفاده می‌شود. در نتیجه شناسایی گیاهان بومی که توانایی زینتی شدن را دارد، علاوه بر زیبایی می‌تواند از فرسایش خاک جلوگیری کند. در این پژوهش، 60 ژنوتیپ درختچه گز از 11 منطقه در استان مرکزی در بهار و تابستان، مورد بررسی و خصوصیات مورفولوژیکی بر اساس صفات کمی (بر اساس کددهی) و کیفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. طول گل‌آذین روی ساقه سال جاری، تعداد خوشه گل در هر ساقه، طول خوشه گل، رنگ ساقه سال جاری، قطر ساقه یک‌ساله، رنگ گل، عادت رشدی درخت، قطر شاخه اصلی، طول شاخه اصلی، تراکم شاخه، تراکم برگ، انعطاف‌‌‌پذیری شاخه و غیره مورد بررسی قرار گرفت. بهترین زمان اندازه‌گیری در اواخر فروردین تا اوایل خرداد ماه بود. بر اساس نتایج تنوع زیادی بین صفات کمی و کیفی مورد مطالعه وجود داشت که نشان‌دهنده ژرم‌پلاسم غنی این استان می‌باشد. جهت انتخاب گیاهان بومی در منظر شهری باید به‌دنبال گونه‌هایی با نیاز آبی کم، نیاز به مراقبت کمتر و با پتانسیل زینتی زیاد بود. بیشترین همبستگی مثبت بین قدرت رشدی درخت با تراکم درخت و بیشترین همبستگی منفی بین قطر خوشه گل با رنگ ساقه یک‌ساله بود. ژنوتیپ خسبیجان از جهت دارا بودن صفات مناسب مانند بلندترین طول گل‌آذین، حالت ایستاده درخت، تراکم شاخ و برگ زیاد می‌تواند به‌عنوان درختچه‌ای با کاربرد زینتی در فضای سبز معرفی شود.
