علی خدیوی

زردآلو (Prunus armeniaca L.) یکی از مهم ترین میوه های هسته دار بوده که در بسیاری از مناطق جهان از جمله ایران تولید می شود، اما کشت آن به دلیل سرمای بهاره محدود شده است. زیرا سرمای بهاره می تواند به قسمت های مختلف آن آسیب برساند. مطالعه حاضر در یک جمعیت بذری زردآلو برای انتخاب ژنوتیپ های برتر از نظر دیرگل دهی و کیفیت بالای میوه انجام شد. ابتدا 278 ژنوتیپ در مناطقی از شهرستان اراک (هزاوه، گاوخانه، محمدیه، مهرآباد و فراهان) انتخاب شدند و تاریخ گل دهی ثبت گردید (زودگل، متوسط گل و دیرگل)، اما گل های آنها در اثر سرمازدگی بهاره از بین رفتند. لازم به ذکر است در بهار امسال (1401)، سرما تا اواخر فروردین در اکثر مناطق کشور نیز رخ داد که به همین خاطر گل برخی از گونه های میوه های دیگر که معمولا دچار سرمازدگی بهاره نمی شدند، نیز از بین رفتند. سپس 48 ژنوتیپ بذری زردآلو در مناطق خنداب، شازند و مرزیجران که دچار سرمازدگی نشده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. در بین صفات اندازه گیری شده، در صفات رویشی، انعطاف پذیری شاخه، شکل برگ و رنگ سطح زیرین برگ و در بین صفات مرتبط با میوه، رنگ زمینه میوه، تاریخ برداشت و چروکیدگی مغز، بیشترین ضریب تغییرات را نشان دادند. بین رنگ گوشت میوه با عادت رشد درخت، نوک میوه با شکل میوه، طول برگ با تراکم تاج و انشعاب شاخه با تراکم برگ و عرض برگ اسپور همبستگی مثبت و معنی دار وجود داشت. با توجه به خصوصیات یک زردآلوی خوب از نظر تولید کننده و مصرف کنندگان (دیرگلی، عملکرد زیاد و میوه با اندازه متوسط و شیرین)، 10 ژنوتیپ (Shazand-7، Khondab-17، Marzigharan-8، Shazand-3، Shazand-15، Marzigharan-1، Khondab-12، Shazand-5، Khondab-15 و Khondab-20) برتر بودند که می توان از آن ها به عنوان مجموعه ای از خزانه ژنی ارزشمند برای برنامه های اصلاحی استفاده نمود.