امروزه مهاجرت از مهم‌ترین پدیده‌های در حال رشد در جهان است که بر روابط و مناسبات بین انسان‌ها، جوامع و دولت‌ها در مناطق مبدأ و مقصد تأثیرات چشمگیری می‌گذارد. با توجه به بالا بودن سهم دولت از اقتصاد ایران، دولت نقش بسیار مهمی بر مهاجرت افراد دارد. در کنار این پدیدۀ مهم، مفهوم دیگری به نام توسعۀ اقتصادی وجود دارد که آن را می‌توان از مهم‌ترین اهداف دولت در سطوح مختلف سیاسی و حتی بین‌المللی دانست. با توجه به اینکه اهداف اصلی توسعۀ اقتصادی افزایش رفاه اجتماعی، کاهش فقر، ایجاد عدالت اجتماعی، ایجاد اشتغال، توزیع مناسب درآمد و... است، می‌توان انتظار داشت این عوامل انگیزه‌ای برای مهاجرت افراد از مناطقی با توسعۀ اقتصادی کمتر به مناطقی با توسعۀ اقتصادی بیشتر باشد. بنابراین، با توجه به اهمیت موضوع مطرح‌شده، در این پژوهش سعی شده تا به بررسی تأثیر عوامل اقتصادی و محیطی بر مهاجرت و همچنین عوامل مؤثر بر توسعۀ اقتصادی در استان‌های ایران پرداخته شود. برای این منظور از داده‌های مقطعی در سال 1395 استفاده شده است. با توجه به ارتباط مهم بین مهاجرت و توسعۀ اقتصادی، مدلی با دو معادلۀ خالص مهاجرت و شاخص توسعۀ اقتصادی، به‌صورت سیستم معادلات هم‌زمان طراحی و با روش 3SLS برآورد شده است. نتایج نشان می‌دهد مناطق با توسعۀ اقتصادی بیشتر و سرمایۀ انسانی خلاق عاملی برای جذب مهاجران به شمار می‌آید. در حالی که آلودگی محیط‌زیست دارای اثر منفی بر میزان خالص مهاجرت است. همچنین نتایج نشان می‌دهد استان‌هایی که به سمت صنعتی شدن حرکت کرده‌اند و نرخ باسوادی در آن‌ها بیشتر است، توسعه‌یافته‌تر هستند.
