صغری اکبری چرمهینی

چکیده زمینه و هدف: تنظیم هیجانی نقش اساسی در رفتار سازش یافته کودکان دارد. اهمیت این مفهوم در روابط بین فردی، کنار آمدن با موقعیت های مشکل ساز و دستیابی به اهداف شخصی ضرورت وجود ابزاری معتبر جهت سنجش آن را نشان می دهد. هدف این پژوهش بررسی ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی چک لیست تنظیم هیجانی نسخه والدین در میان دانش آموزان سنین 6 تا 12 سال بود. روش: این پژوهش از نظر روش شناسی در زمره پژوهش های توسعه ای است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر 6 تا 12 ساله مدارس ابتدایی دولتی شهر اراک بود که در سال تحصیلی 98-97 مشغول به تحصیل بودند. تعداد 471 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و والدین آنها به چک لیست تنظیم هیجانی (شیلدز و سیچتی، 1995) و نظام درجه بندی مهارت های اجتماعی (گرشام و الیوت،1990) پاسخ دادند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از دو روی آورد کلاسیک و نظریه سؤال- پاسخ استفاده شد. یافته ها: نتایج بررسی روایی ابزار با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی ) نظریه کلاسیک( و مدل های چندبعدی ) نظریه سؤال پاسخ(، دو عامل بی ثباتی/منفی گرایی و تنظیم هیجانی مربوط به چک لیست تنظیم هیجانی را تأیید کرد. اعتبار این چک لیست با روش آلفای کرونباخ به ترتیب برای دو عامل آن، 76/0 و 69/0 محاسبه شد که مطلوب و قابل پذیرش بود. همچنین تابع آگاهی چک لیست نشان داد که عامل بی ثباتی/منفی گرایی در محدوده سطح صفت بین 2- تا 3، بیشترین آگاهی دهندگی، و عامل تنظیم هیجانی بین 2 تا 3- آگاهی دهندگی بالا و خطای اندازه گیری پایینی داشت (01/0> p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر و اهمیت ارزیابی تنظیم هیجانی به ویژه در کودکان، می توان نتیجه گرفت که نسخه فارسی چک لیست تنظیم هیجانی، ابزاری مناسب و معتبر برای ارزیابی این حیطه در کودکان 6 تا 12 سال است.