سید عبدالعلی ذوالانواری (بازنشسته)

دیودهای نورگسیل آلی در سالهای اخیر، به عنوان نوع جدیدی از تکنولوژی نمایش، بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. این امر، به دلیل مزایای زیاد این ادوات نسبت به تکنولوژی های فعلی مورد استفاده برای صفحات نمایش می باشند. تعداد زیاد مواد آلی نورده، دست ما را در انتخاب آن ها و در نتیجه انتخاب طیف نور خروجی و بازدهی OLED مورد نظر باز می گذارد، هم چنین، فرآیند ساخت OLEDها نسبت به دیگر انواع تکنولوژی های نمایش و حتی ساخت قطعات نیمه هادی، ساده تر و ارزان تر است و محصولات تولید شده از نمونه های دیگر نازک تر و سبک تر می باشند. بنابراین در این رساله، به بررسی وساخت دیودهای نورگسیل آلی با انواع مختلف مولکولهای کوچک پرداخته شد. در ابتدا به طراحی قطعات آلی بر پایه کمپلکس آلی - فلزی سنتز شده Alq3 و تاثیر نانوذره اکسید روی در این قطعات با استفاده از برنامه نویسی در محیط C++ پرداخته و نتایج آن را با نتایج تجربی به دست آمده در آزمایشگاه با مقایسه کرده و توافق خوبی مشاهده شد. نتایج آنالیزهای ولتاژ-جریان و طیف-سنجی الکترولومینسانس دیودهای آلی نشان داد که در دیودهای آلی حاوی نانوذرات ZnO با کمپلکس Alq3 نسبت به سایر دیودهای آلی، ولتاژ کاری کاهش و شدت چگالی جریان و شدت طیف الکترولومینسانس افزایش می یابد. در ادامه، ابتدا به سنتز چند نمونه کمپلکس آلی- فلزی با لیگاند کینولین و فلزات دوظرفیتی از قبیل Znq2، Caq2 و Cdq2 پرداخته شد. سپس عملکرد نورتابی، حرارتی، ساختاری آن ها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. آنالیزها نشان دادند که این کمپلکس ها برای دیودهای نورگسیل آلی در لایه نشردهنده نور بسیار مناسب می باشند. در مرحله دوم به ساخت دیود با استفاده از کمپلکس های Alq3 و Znq2 پرداختیه و مشاهده شد که دیود بر پایه کمپلکس Znq2 دارای بیشترین چگالی جریان و ولتاژ کاری کمتری نسبت به دیود بر پایه Alq3 دارد، که به دلیل وجود پیک شدید پیوند π به π^* کمپلکس Znq2 نسبت به Alq3 می باشد. در نهایت قطعات آلی با استفاده از کمپلکس روی غنی شده با الکترون π سنتز شده به عنوان ماده فلورسانس برای استفاده در دیودهای نورگسیل آلی ساخته شد. در ابتدا مشتقات هیدروکسید کینولین روی (کمپلکس روی غنی شده با الکترون π) به عنوان ماده میزبان جدید برای دیودهای نورگسیل آلی قرمز رنگ بر پایه پورفیرین سنتز و با استفاده از اندازه گیری سیکلوولتامتری ترازها