خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعی و قدیمی‌ترین و کوچک‌ترین واحد بنیادی جامعه، شالوده حیات اجتماعی است. به زعم بیشتر تحقیقات انجام شده در حوزه خانواده، این نهاد مهم دچار اختلالاتی در کارکردهای خود شده است. بنابراین در این تحقیق ابتدا به بررسی وضعیت شاخص های تشکیل خانواده با تاکید بر معیارهای انتخاب همسر در شهر مشهد پرداخته می‌شود. تحقیق حاضر به روش کمی و پیمایشی انجام شد. با استفاده از پرسشنامه به 1500 شهروند شهر مشهد مراجعه شد تا برخی از شاخص‌های تشکیل خانواده (معیارهای انتخاب همسر) در این حوزه بررسی شود. روش نمونه گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که میانگین معیارهای عاطفی، مذهبی، فرهنگی، ظاهری و اقتصادی انتخاب همسر به ترتیب 4.52، 3.99، 3.85، 3.7، 3.45 می‌باشد. در متغیرهای معیار مذهبی، معیار فرهنگی، معیار ظاهری، معیار عاطفی، میانگین مردان از زنان بیشتر است؛ این در حالی است که در متغیرهای معیار اقتصادی، میانگین زنان از مردان بیشتر است. میانگین انتخاب معیار مذهبی در متاهلین بیشتر از مجردین بود این در حالی است که میانگین معیار ظاهری انتخاب همسر در مجردین بیشتر از افراد متاهل می‌باشد. با افزایش سن، معیار مذهبی افزایش و متغیرهایی مثل معیار ظاهری، معیار عاطفی کاهش می‌یابد. با افزایش سطح تحصیلات و درآمد، میانگین متغیرهای فرهنگی، ظاهری و عاطفی هم افزایش می‌یابد.
