رضا پورایمانی

کنترل و بررسی پرتوزایی نمونه های طبیعی و مصنوعی آب، به دلیل نقش حیاتی آن در زندگی بشر، پیوسته در مراکز تحقیقاتی نقاط مختلف جهان مورد توجه بوده است . در این پژوهش، پرتوزایی ویژه Ra226،Th232، K40، Cs137 در 15 نمونه آب معدنی بطری شده مصرفی شهر اراک با طیف سنجی گاما با استفاده از آشکارساز ژرمانیوم با خلوص بالا (HPGe) اندازه‌گیری شد. پرتوزایی ویژه Ra226 برای همه‌ی نمونه‌ها زیر حد قابلیت تشخیص دستگاه بود. میانگین پرتوزایی ویژه Th232، K40، Cs137 بر حسب بکرل بر لیتر(Bq/l) به ترتیب 92/0 و 97/4 و 14/0 محاسبه گردید. دز‌های مؤثر سالانه در نتیجه مصرف آب بطری شده برای گروه سنی بزرگسالان بر حسب میلی سیورت بر سال(mSv/y) 0/48 برای گروه سنی کودکان 23/0 و برای گروه سنی نوزادان 14/0، بدست آمده است. که میانگین دز جذبی داخلی برای مصرف سالانه در نتیجه مصرف مواد غذایی و آب آشامیدنی تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی(WHO) ،(mSv/y)0/32 است. که دز مؤثر سالانه برای گروه سنی کودکان و نوزادان در نمونه-های آب معدنی پایین‌تر از میزان تعیین شده توسط (WHO) هستند. ولی برای دز دریافتی سالانه برای بزرگسالان مقداری بیش‌تر از میزان تعیین شده است. همه‌ی مقادیر Ra(eq)، ELCR، SFW، Hex، Hinبرای نتایج فعالیت‌ ویژه‌ عناصر ‌پرتوزا محاسبه شده است. همچنین غلظت پنج فلزسنگین آرسنیک (As)، کادمیوم(Cd)، جیوه(Hg)، قلع(Sn)، سرب(Pb) با استفاده از طیف‌سنجی به روش پلاسمای جفت ‌شده القایی توسط دستگاه ICP-AES تعیین گردید که غلظت فلزات سنگین در همه نمونه‌ها تا سه رقم اعشار مقدار صفر میلی گرم بر لیتر بوده است. اندازه‌گیری‌ها حاکی از این است که هیچ‌گونه خطری در رابطه با آشامیدن این آب معدنی‌های بطری شده وجود ندارد.