رضا پورایمانی

در این پژوهش 34 نمونه خاک از حد فاصل نیروگاه سوخت فسیلی شازند تا اراک مورد مطالعه قرار گرفت. طول و عرض جغرافیایی محل برداشت نمونه ها به وسیله دستگاه GPS مشخص گردید. نمونه ها پس از آسیاب شدن، به ترتیب از مش 20 و 50 عبور داده شدند و به منظور از دست دادن رطوبت احتمالی به مدت 8 ساعت در دمای 120 درجه سانتی گراد کاملا خشک شدند. به منطور برقراری تعادل دیرپا در ظروف نگین بسته بندی و کاملا آب بندی گردیدند و حداقل به مدت 50 روز در آزمایشگاه نگهداری گردیدند. فعالیت ویژه هسته های پرتوزای طبیعی از روش بیناب نگاری گاما و با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی (HPGe) مدل GCD30195BSI با بازدهی نسبی 30% تعیین گردید. مقدار فعالیت ویژه هسته های پرتوزای 226Ra و 232Thو 40K و 137Csدرنمونه های جمع آوری شده بترتیب درمحدوده 91/1±92/18 تا 69/2±11/43 و 16/2±31/25 تا 65/3±27/54 و 96/9±17/230 تا 03/18±25/728 و 49/1> تا 76/1±77/35 برحسب بکرل برکیلوگرم تغییر می کند. مقدار دز جذبی در هوا در ارتفاع یک متری و فعالیت معادل رادیوم به ترتیب از 38/1±57/40 تا 07/2±98/76 برحسب(nGyh^(-1)) و از 08/3 ± 14/84 تا 5/4±74/157 بر حسب Bq/kg محاسبه گردید. مقدار میانگین دز جذبی در هوا در نمونه ها بالاتر از مقدار میانگین جهانی است. فعالیت معادل رادیوم در همه نمونه ها کمتر از مقدار مجاز می باشد. مقدار خطر ابتلا به سرطان در طول عمر(ELCR) از3-10×(17/0 تا 31/0) محاسبه گردید که در اکثر نمونه ها در حد مقدار میانگین جهانی است و برای همه نمونه ها کمتر از حد مجاز است. دز معادل سالیانه غدد (AGDE) از 02/0±28/0 تا 03/0±53/0 است. آهنگ دز موثر سالیانه داخلی در ارتفاع 1متری از سطح زمین(AED indoor) از 20/0 تا 38/0 میلی سیورت است و آهنگ دز موثر سالیانه خارجی در ارتفاع 1متری از سطح زمین(AED outdoor) از 05/0 تا 09/0 است. شاخص های خطرپذیری داخلی (Hin) و خارجی(Hex) در نمونه های جمع آوری شده به ترتیب از 02/0±28/0 تا 03/0±54/0 و از 02/0±23/0 تا 02/0±43/0 محاسبه گردید.