1403/02/20

مرتضی اکرمیان طرق طی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0003-2786-7766
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 24279547700
دانشکده: دانشکده کشاورزی و محیط زیست
نشانی: دانشگاه اراک، گروه گیاهان دارویی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
تنش خشکی هدفمند، کنشی در راستای افزایش درصد اسانس گیاهان دارویی
نوع پژوهش
مقاله ارائه‌شده
کلیدواژه‌ها
گیاهان دارویی، تنش خشکی، متابولیت های ثانویه
سال 1395
پژوهشگران فائزه السادات ابطحی ، سمانه حسین آبادی ، مرتضی اکرمیان طرق طی

چکیده

اسانس ها مایعات فرّار، منعکس کننده نور ، شبیه روغن ها با عطری کاملاً اختصاصی هستند و در بسیاری از گیاهان تولیدات فرعی متابولیسم ثانویه را تشکیل می دهند. از دیدگاه شیمیایی اسانس ها ترکیبات بسیار پیچیده ای با منشأ ترپنی و الکلی هستند که در مرکز سلول یا در محل ذخیره اسانس ها زیر پوشش کرکی، غده ای کوچک یا در فضای میان سلول ها جمع می شوند. استفاده از اسانس های گیاهان در طول تاریخ برای حفظ سلامتی و تقویت جسمانی و روحی رایج بوده است. به طور معمول اسانس از اندام های مختلف گیاه مانند گل، جوانه، میوه، برگ، بذر و غیره استخراج می گردد. اسانس ها به دلیل معطر بودن و داشتن طعم های مشخص و مختلف در صنایع غذایی، عطر سازی و لوازم آرایشی، داروسازی و به طور کلی در صنایعی که محصولات معطر و یا دارای طعم خاص تولید می کنند مورد مصرف قرار می گیرند. عمده کاربرد اسانس ها در علم آروماتراپی ( عطر درمانی ) می باشد. اسانس با آزاد سازی اندروفین و انکفالین در پایانه های عصبی آستانه تحریک درد را در بدن افزیش داده و باعث تسکین درد و آرامش جسمی و روانی می گردند. خشکی در کشاورزی به عنوان یک دوره بدون بارش، به شرایطی اطلاق می شود که در آن میزان آب فراهم شده از طریق بارندگی و آبیاری (و یا یکی از آن دو) برای تأمین نیازهای تبخیر و تعرق گیاه ناکافی باشد. از آنجایی که پدیده خشکی و خشکسالی همه ساله بخشی از کشور را در بر می گیرد، بررسی این پدیده بر روی گیاهان ازجمله گیاهان دارویی حائز اهمیت می باشد. استرس خشکی درصد اسانس بیشتر گیاهان دارویی را افزایش می دهد، چون در موارد استرس متابولیت های بیشتری تولید شده و این مواد باعث جلوگیری از عمل اکسیداسیون در سلول می -شوند. به عنوان مثال براساس مطالعاتی که تاکنون انجام گرفته سطح تنش خشکی متوسط تأثیر منفی بر عملکرد اسانس ارقام اصلاح شده بابونه نداشته است و موجب افزایش درصد کامازولن نیز شده است، لذا می توان اینگونه استنباط کرد که اعمال یک تنش ملایم در دوره رشد گیاه بابونه می تواند موجب افزایش کیفیت آن شود.