محمد حسین مرادی

سابقه و هدف: صفات تولید مثلی مهمترین صفات مؤثر بر سودآوری در پرورش گوسفند می باشند. این صفات دارای ماهیت آستانه ای بوده ولی در عمل به صورت صفات دارای توزیع پیوسته مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. علاوه بر دقیق و درست بودن رکوردهای شجره و عملکرد صفات، بکار بردن مدل مناسب جهت تجزیه صفات نیز تأثیر بسیار بالائی در برآورد دقیق فراسنجه های ژنتیکی و همچنین ارزیابی ها خواهد داشت. بروز ظاهری برخی از صفات اقتصادی که دارای توارث ساده مندلی نیستند به صورت گسسته می باشد. یکی از مدل هایی که برای توارث این صفات در نظر گرفته می شود این است که آنها نیز مانند بسیاری از دیگر صفات کمی تحت تأثیر عوامل متعدد ژنتیکی و غیر ژنتیکی با توزیع پیوسته قرار دارند. هدف این پژوهش مطالعه عملکرد و برآورد وراثت پذیری و تکرار پذیری صفات تولید مثلی در گوسفندان نژاد ماکویی با استفاده از مدل های خطی و آستانه ای بود. مواد و روش ها: در این پژوهش از اطلاعات 4319 رکورد مربوط به 1629رأس میش، جمع آوری شده طی سال های 1375 تا 1392 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند ماکویی (ماکو) واقع در استان آذربایجان غربی استفاده شد. صفات تولید مثلی شامل میزان آبستنی، تعداد بره متولد شده در هر زایمان میش، تعداد بره زنده شیرگیری شده در هر زایمان میش، تعداد بره متولد شده به ازای هر میش در معرض آمیزش و تعداد بره شیرگیری به ازای هر میش در معرض آمیزش بودند. مدل های حیوانی خطی و آستانه ای به صورت یک صفتی شامل اثر عوامل ثابت (سال و سن میش ) و اثر عوامل تصادفی ژنتیکی افزایشی میش، محیطی دائمی میش و باقی مانده توسط نرم افزار ASREML پیش بینی شدند. یافته ها: میانگین کل صفات مورد بررسی به صورت 93/0 برای میزان آبستنی، 16/1 برای تعداد بره متولد شده در هر زایمان میش، 98/0 برای تعداد بره زنده شیر گیری شده در هر زایمان، 07/1 برای تعداد بره متولد شده به ازای هر میش در معرض آمیزش و 91/0 برای تعداد بره شیرگیری به ازای هر میش در معرض آمیزش بودند. ضریب وراثت پذیری صفات به ترتیب 05/0، 11/0، 06/0، 08/0 و 04/0 با استفاده از مدل تجزیه خطی و 12/0، 20/0، 15/0، 18/0 و 10/0 با استفاده از مدل تجزیه آستانه ای برآورده شد. برآورد ضریب تکرار پذیری صفات نیز به ترتیب 09/0، 16/0، 18/0، 15/0 و 12/0 حاصل از تجزیه خطی و 48/0، 51/0، 34/0، 50/0 و 41/0 حاصل از تجزیه آس