1403/09/23
محمد جرفی

محمد جرفی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-2510-3175
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده ادبیات و زبان های خارجی
نشانی: دانشگاه اراک- گروه زبان و ادبیات عربی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
دراسه الالفاظ فی شعر جبار الکواز علی ضوء الحقول الدلالیه
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
جبار الکواز، الحقول الدلالیه، احزان صائغ الطین، عصای خرساء ودلیلی اعمی.
سال 1401
پژوهشگران محمد جرفی(استاد راهنما)، سید ابوالفضل سجادی(استاد مشاور)، حسام ثائر فاضل التمیمی(دانشجو)

چکیده

الحقلُ الدلالی هو مجموعهٌ مِنْ الوحداتِ المعجمیهِ التی تشتمل علی مفاهیمٍ مشترکهٍ فی الخبرهِ والاختصاص، وقال اصحُاب نظریهِ الحقولِ الدلالیهِ انّه علی الدارسِ أنْ یعرفَ الحقلَ الدلالی الذی خرجت منه الکلمه مِنْ اجل الاحاطهِ بدلالتها تماماً، وقامْت هذه النظریهُ بترتیبِ الالفاظِ ترتیباً منسقاً ترُجعُ کلَّ کلمهٍ الی مجموعتها وتنظّمها فی مجموعاتٍ دلالیهٍ سمُّیت حقولاً دلالیه او مجالاتٍ دلالیه، واذا اردنا ردَّ الجهودِ العربیهِ فی مجالِ الحقولِ الدلالیهِ وجدنا إنّه جاء مع بدایهِ تألیفِ المعاجمِ، التی جاءت لتفسیر بعض الکلمات التی قد تستغربُ مِنْ الداخلین فی الدینِ الاسلامی مِنْ غیر العرب فأخذ العلماءُ مادهَ المعاجمِ مِن الالفاظِ القرانیهِ والشعرِ الجاهلی والارثِ اللغوی فی ذلک العِصر، فظهَر لدینا معاجمٌ مختلفهُ المنهجِ. استهَدف هذا البحثُ الذی تضمن (دراسهُ الالفاظِ فی شعرِ جبار الکّواز علی ضوءِ الحقولِ الدلالیهِ) متخذاً مِن ْدواوین الشاعر (أحزان صائغ الطین، وعصای خرساء ودلیلی اعمی) مصدراً للدراسهِ وفقاً للمنهجِ الوصفی التحلیلی الاحصائی. إنْ المِتبّعَ لکیفیاتِ بناءُ العلاقاتِ الدلالیه عند الکّواز یجدها مستمرهً فی حلقهٍ دائریهٍ غریبهٍ، فکل تحقّقٍ فی علاقهٍ دلالیهٍ معینهٍ یصوغُ بولادهِ علاقهٍ دلالیهٍ أخری،کما تطّرق الکوّاز إلی جمیعِ أنواعِ العلاقاتِ الدلالیهِ فی شعرهِ، ولکنّنا أکثر ما نجد ترکیزهُ علی التضادِ، وذلک علی اعتبارِ أنّه یُوحی بالتناقضِ والتشّتت مِنْ جرّاء الوضع المعیشی الذی یجعل مِنْ الإنسانِ مضطرباً، لقد اتسمْت العلاقاتُ الدلالیه فی شعرِ الکوّاز بسماتٍ مِنْ أهمها کانْت متوهجهَ الدلالهِ، أی تخلقُ معانٍ متعددهٍ فلا نستطیعُ أنْ نجزَم بحتمیهِ معنیً أو مقصدٍ ما، بل نجدها حمّالهَ أوجهٍ ودلالاتٍ غزیرهٍ، وقد نجدُ مقطعاً شعریاً واحداً یزدحمُ بالعلاقاتِ الدلالیهِ التی تغنی المعنی وتجعله یثمر بایحائات ٍوتعبیراتٍ لم تکْن أنْ تتحقَق لولا إبداعیهُ الشاعرِ، فقد خلَقت مجالاً بین علم ِالدلالهِ وعلمِ المعجمِ، فعلمُ الدلالهِ علمٌ غنیٌّ یتداخلُ مع العلوم ِکلّها، ولذلک فهو شاملٌ لکل المفردات الشعریه، ومما تجدره الاشاره الیه فقد رکزت الدراسه علی استجلاء المفرده النصیه التی یوظفها الکواز بغیه الوصول الی مرادها الدلالی الذی وظفت من اجله، فکانت الدراسه تصب جل اهتمامها علی الوقوف ملیًا فی رحاب الالفاظ عند الکواز فی ضوء الحقول الدلالیه.