در این پژوهش به نقش زنان موثر و صاحب نفوذ دربار عباسی در امور سیاسی و اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در عصر اول خلافت مورد بررسی قرار گرفته و به میزان اثر گذاری شان توجه شده است. بخصوص در دوره اول خلافت عباسیان که زن ها نقش های اساسی در تاریخ و تحول های سیاسی و اقتصادی حکومت داشته اند. حضور زنان در صحنه های مختلف سیاسی، اقتصادی و گاه نظامی، از دوران منصور آغاز شد و در دوران هادی و هارون به اوج خود رسید، و از زمان مامون به بعد، رو به ضعف گذاشت و تنها خادمان ویژه دربار که به قهرمانه شهره شدند، در امور دخالت داشتند که در جامعۀ آن روز نمود عینی نداشت. در دوران مهدی، با ورود همسرش(خیزران) به عرصه های سیاسی و اقتصادی، شرایط ویژه ای در دربار عباسی ایجاد شد و آرام آرام زنان دیگری هم وارد عرصۀ کشورداری شدند و سررشتۀ امور را به دست گرفتند؛ به گونه ای که خلفا در بسیاری از تصمیمات مهم دخالتی نداشتند. زبیده خاتون یکی از زنان دوره خلافت عباسی بوده است که تاثیر بسزای در امور سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگ آن دوره داشته است. باید به دو نکته اساسی در این پژوهش اشاره کرد اول این که در قسمت سیاسی طبعا با ریزه کاری های بیش تری نسبت به قسمت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعیی مواجه هستیم؛ زیرا در این قسمت روش کار بر این اساس استوار است که نام و مشخصات هر یک از خلفا به هم راه زنان موثر در آن دوره ذکر می شود و سپس نقش زنان وابسته به دربار با جزئیات بررسی و مصادیق آن نیز متناسب با هر دوره بیان خواهد شد. نکتۀ دیگر آن که در مباحث اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی به دلیل کمبود منابع دست اول ، از ماخذ تحلیلی متاخران استفاده شده است.
