1403/10/06
محمد حسن بیگی

محمد حسن بیگی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0001-7698-7524
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه اراک- گروه تاریخ
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی تاریخی حوزه حله و نقش آن در تحولات سیاسی و فرهنگی عصر ایلخانان
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
حوزه، حله، علما، ایلخانان
سال 1400
پژوهشگران عبداله متولی(استاد راهنما)، محمد حسن بیگی(استاد مشاور)

چکیده

شهر حله در قرن پنجم توسط خاندان مزیدی بنیانگذاری شد و بوسیله یکی از حاکمان مقتدر آن به نام سیف اله منصوربن صدقه آباد شد وی از شیعیان امامیه بود به همین خاطر از شیعیان و علمای شهر حله حمایت می کرد این امر موجب شد که در همان سال های نخستین شهر حله به صورت شهری فرهنگی و مرکزی برای شیعیان تبدیل شود. بطوریکه در قرن ششم تا نهم به مهمترین مرکز شیعی تبدیل شد، درایت علمای شهر حله در زمان حمله هلاکوخان به بغداد سبب شد این شهر از خطر ویرانی و آسیب مصون ماند. حتی باعث شد که هلاکوخان از حدیث حضرت امیر علیه السلام که توسط علمای حله برای وی قرائت شد خرسند شود و نسبت به شیعیان ظن مثبت پیدا کند. فتوای سیدبن طاووس در برتی حاکم کافر عادل بر سلطان مسلمان ستمگیر نیز در نزد خان مغول مؤثر افتاد. هلاکوخان مغول به پاداش این فتوا وی را احضار کرد و به درخواست ابن طاووس به عده زیادی از آشنایان و علما و شیعیان شهر حله امان داد که به همراه وی به حله بروند. مدرسه حله با پرورش علمایی بزرگ نقش برجسته ای در مکتب تشیع ایفاد کرد. شخصیت هایی همچون ابن ادریس، ابن طاووس، علامه حلی، فخرالمحققین و ابن فهد حلی از جمله این افراد بودند. ابن ادریس که در فضایی که در تاریخ فقه امامیه به دوره رکود مشهور است با آزاداندیشی سیطره اندیشه های شیخ طوسی را به باد انتقاد گرفت و روح انتقاد و تحقیق را در این حوزه زنده کرد. مخالفت ابن ادریس با حجیت خبر واحد از موارد صریح مخالفت او با شیخ طوسی بود. این پژوهش در صدد است با بررسی تاریخ حوزه حله به نقش آن در تحولات عصر ایلخانی بپردازد در این رهگذر می توان به شخصیت هایی چون سیدابن طاووس – علامه حلی – ابن ادریس و دیگران اشاره کردکه شخصیت شاخص این حوزه علامه حلی و شاگردان خواجه نصیر طوسی بود. وی با سفر به ایران و حاضر شدن در دربار سلطان محمد خدابنده و انجام مناظرات متعدد با علمای اهل سنت زمینه گرایش سلطان محمد خدابنده را به تشیع فراهم کرد. به هرحال این حوزه با برکت در روزگاری که رکود سنگینی بر حوزه های شیعی حاکم بود رسالت خود را در تبیین اندیشه های شیعی به خوبی ایفا کرد که ثمره آن ترویج تشیع در ایران بوداما با کمال تاسف اطلاعات زیادی درباره این مدرسه بزرگ شیعی در دسترس نیست.