یکی از مسایل مهمی که همواره مورد گفت گو و اختلاف دیدگاه بین اندیشمندان اسلامی بوده، وجود عالمی به نام « عالم ذر» است. مهمترین دلایلی که برای اثبات «عالم ذر» مطرح شده، آیات 172-173 سوره اعراف و احادیث متعددی است که درکتاب های حدیثی شیعه نقل شده است. بر اساس ظاهر این آیه و احادیث وارده، خداوند انسان ها را در عالم مادی قبل از آفرینش انسان در دنیا، از پشت پدرانشان خارج کرده و آنان در آن عالم، به خداوند معرفت قلبی پیدا کرده و به ربوبیت او اقرار کرده اند و در نتیجه حجت بر همه انسان ها تمام شده است. برخی از اندیشمندان اسلامی که وجود چنین عالمی را منکر هستند، احادیث «عالم ذر» را یا از نظر سند نامعتبر دانسته و یا دلالت این روایات را برعالم ذر مورد انکار قرار داده اند. در این پژوهش، که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و روش توصیفی-تحلیلی احادیث «عالم ذر» مورد بررسی قرار گرفته، تلاش شده که ثابت شود، اولا، بخش قابل توجهی از احادیث عالم ذر از نظر سند معتبرند و ثانیا، دلالت این احادیث بر وجود عالم ذر غیر قابل انکار است.
