1403/07/14
محمد ابراهیمی راد

محمد ابراهیمی راد

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه اراک - گروه معارف اسلامی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
ارزیابی نگره «تمثیل» و «نمادین» دانستن مفاد آیه «میثاق»
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
عالم ذر، آیه میثاق، تمثیل، عالم ملکوت، عقول.
سال 1401
مجله پژوهشنامه معارف قرآني
شناسه DOI
پژوهشگران محمد ابراهیمی راد

چکیده

همۀ دانشمندان اسلامی معتقدند که بر اساس آیۀ 172 سورۀ اعراف، بین خداوند و انسان ها مکالمه ای وجود داشته و در این مکالمه، انسان ها به ربوبیت خدا اقرار کرده اند؛ ولی در مورد «واقعی» یا «نمادین» بودن این مکالمه و اقرار، بین اندیشمندان اسلامی دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. برخی از دانشمندان اسلامی دلالت آیه «میثاق» بر وجود «عالم ذر» را مورد تأیید قرار داده و در نتیجه معتقدند این مکالمه و اقرار، «واقعی» و در عالم مادی قبل از آفرینش انسان در دنیا بوده و مفاد آیه حاکی از آن «واقعه» است. برخی دیگر، استفاده «عالم ذر» از آیه «میثاق» را مورد انکار قرار داده و معتقدند عالمی به نام «عالم ذر» وجود ندارد؛ ولی بعضی از اینان، مفاد آیه مذکور را «تمثیل» و «نمادین» عنوان کرده و درنتیجه این اقرار را «واقعی» ندانسته اند. بعضی دیگر، «تمثیل» و « نمادین» دانستن مفاد آیه را غیر قابل قبول و این میثاق و اقرار را «واقعی» دانسته اند. هدف این پژوهش که با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی سامان دهی شده، آن است که ثابت کند: اولا، لازمه انکار استفاده «عالم ذر» از آیه میثاق، پذیرش «تمثیل» و «نمادین» دانستن مفاد آیه میثاق است، نمی توان استفاده «عالم ذر» از آیه میثاق را مورد انکار قرار داد و در عین حال، آن میثاق و اقرار را «واقعی» دانست؛ ثانیاً، «تمثیل» و «نمادین »دانستن مفاد آیه «میثاق» از جهات متعددی بر خلاف ظاهر آیه «میثاق» بوده و در نتیجه غیر قابل قبول است.