محمد حسین آبنوسی

مقدمه: دی2-اتیل هگزیل فتالات به عنوان یک ترکیب فرم دهنده در صنایع غذایی و پزشکی استفاده می شود. انسان از طریق خوراکی، استنشاق و تماس پوستی در معرض این آلاینده زیست محیطی قرار می گیرند. در مطالعات قبلی، اثر غلظت های مختلف این آلاینده بر توانایی حیات، تکثیر و تمایز و فاکتورهای بیوشیمیایی سلول های بنیادی مزانشیم مغزاستخوان رت (MSCs) مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش مکانیسم اثر دی2-اتیل هگزیل فتالات بر توانایی حیات، توانایی تکثیر، آپوپتوزیس، چرخه سلولی و بیان ژن های دخیل در چرخه سلولی و تمایز MSCs به استئوبلاست بررسی شد. مواد و روش ها: در این مطالعه ی تجربی MSCs تا پاساژ 3 کشت و سلول ها با غلظت های0، 100 و 500 میکرومولار در محیط غیراستئوژنیک برای 24 و 48 ساعت و غلظت های 0 و100 میکرومولار در شرایط استئوژنیک برای 21 روز تیمار شد. از تست تریپان بلو و MTT جهت بررسی توانایی حیات، از تست CFA و PDN به منظور بررسی توانایی تکثیر استفاده گردید. سطح الکترولیت ها با دستگاه فلیم فتومتر و میزان کلسیم با کیت تجاری سنجیده شد. همچنین مطالعه ی چرخه سلولی با فلوسایتومتری و بررسی مرگ سلولی با وسترن بلات، آزمون کامت و فلوسایتومتری توسط رنگ آمیزی Annexin/PI انجام پذیرفت. بیان ژن های چرخه سلولی و دخیل در تمایز با تکنیک RT-PCR ارزیابی گردید. داده ها توسط نرم افزار SPSS با روش آماری ANOVA، آزمون Tukey تجزیه و تحلیل و (05/0p<)به عنوان سطح معنی دار در نظر گرفته شد. نتایج: نتایج بدست آمده نشان داد که توانایی زیستی و توان تکثیری در سلول های مزانشیم تحت تیمار با غلظت کم در زمان کوتاه تغییر نمی کند، اما با افزایش هر دو فاکتور غلظت و زمان، توانایی زیستی و توان تکثیری این سلول ها با کاهش معنی دار (05/0p<) مواجه شد. همچنین میزان الکترولیت ها در غلظت 500میکرومولار دچار تغییر شد. ازطرفی دی2-اتیل هگزیل فتالات باعث توقف سیکل سلولی در فاز G1 بصورت وابسته به غلظت شد، بصورتی که کاهش معنی دار در بیان ژن های (Cdk2 و Cdk4) و افزایش معنی دار در بیان P53 مشاهده گردید. این در حالیست که بیان ژن raf1 بدون تغییر باقی ماند. علاوه بر این در بررسی مرگ سلولی مشاهده شد که دی2-اتیل هگزیل فتالات موجب شکستگی در DNA، فعال شدن پروکاسپاز3 و پروکاسپاز9 شد. ضمنا بررسی ژن های دخیل در تمایز MSCs به استئوبلاست نشان داد که این ترکیب