محمد حسین آبنوسی

مقدمه: سدیم نیتروپروساید یکی از داروهای آزاد کننده مولکول NO است که در عرصه های تحقیقاتی و درمانی استفاده می شود. در این پژوهش به منظور درک بهتر از نقش NO، اثر دوزهای مختلف سدیم نیتروپروساید بر توانایی زیستی، تکثیر، تمایز و فاکتورهای بیوشیمیایی سلولهای بنیادی مزانشیم مغز استخوان رت (MSCs) مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روشها:MSCs تا سه پاساژ کشت و برای بررسی توان تکثیر در محیط های کشت آلوده به سدیم نیتروپروساید (100 تا 2000 میکرولیتر) قرار داده شد. توانایی حیات با کمک تست MTT و تریپان بلو در زمان های 1، 5 و 15 ساعت بررسی و دوزهای 100، 1000و 2000 میکرومولار سدیم نیتروپروساید و زمان 1 ساعت جهت انجام مطالعه انتخاب گردید. در ادمه، توانایی تکثیر بر اساس توانایی تشکیل کلونی (CFA) و دو برابر شدگی جمعیت (PDN)، مورفولوژی سلولها توسط رنگ آمیزی فلورسنس، سطح الکترولیتهای سدیم و پتاسیم با استفاده از فلیم فتومتر بررسی گردید. همچنین میزان کلسیم، میزان فعالیت آنزیم های LDH، ALP، AST و ALT توسط کیتهای تجاری ارزیابی شد. در بخش دوم که شامل بررسی توانایی تمایز میشود، تاثیر دوز 100و 1000میکرومولار به عنوان دوزهای منتخب در زمانهای 5، 10، 15 و21 روز بر توانایی زیستی، مورفولوژی در سلول ها تمایز یافته بررسی شد. میزان تمایز با استفاده از روش کمی آلیزارین رد و اندازه گیری غلظت کلسیم مورد ارزیابی قرار گرفته و داده ها توسط روش آماری ANOVA، آزمون Tukey آنالیز و p < 0/05 به عنوان سطح معنی دار در نظر گرفته شد. نتایج: نتایج بدست آمده،نشان داد که توانایی زیستی سلول های مزانشیم از دوز 750 میکرولیتر در تیمار 1 ساعت و دوز 250 میکرولیتر در زمانهای 5 و 15 ساعت بصورت وابسته به دوز کاهش یافت. دوز 100 میکرولیتر باعث کاهش مساحت سیتوپلاسم در زمان 5 و 15 و میانگین تعداد کلونی در زمانهای 7 و 14 روز شد، این در حالی است که قطر هسته، مساحت سیتوپلاسم، میانگین تعداد و قطر کلونی ها در همه زمانهای تیماری توسط دوزهای 1000 و 2000 میکرولیتر کاهش معنی دار یافت. از طرفی نیز فعالیت آنزیم های ALT، AST و ALP توسط همه دوزهای تیماری کاهش و فعالیت آنزیم LDH افزایش یافت. تیمار سلولها با دوز 100 میکرومولار باعث افزایش میزان کلسیم و کاهش میزان سدیم داخل سلولی شد، این درحالی است که تیمارسلولها با دزوهای 1000 و2000 میکرومولار باعث کاهش