مهدی کاظمی بنچناری

در پژوهش حاضر تاثیر جیره گلوکوژنیک در برابر جیره لیپوژنیک در گاوهای شیری تازه زا تغذیه شده با سطح بالای پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه بر عملکرد، هورمون انسولین و برخی فراسنجه های خون مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 80 رأس گاو شیری چند بار زایش کرده با میانگین روزهای شیردهی 35 روز در قالب دو تیمار قرار گرفتند که تیمار اول حاوی منبع نشاسته (غله) بالاتر بود و تیمار دوم حاوی منبع چربی بیشتر بود. گاوهای شیری در قالب طرح چرخشی و در دو دوره 22 روزه با جیره‎های آزمایشی تغذیه شدند که 17 روز اول به عنوان دوره سازش پذیری و 5 روز آخر هر دوره برای نمونه گیری در نظر گرفته شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که ماده خشک مصرفی و همچنین تولید شیر در بین دو تیمار تفاوتی نداشته است. شیر تصحیح شده برای چربی در گاوهای تیمار لیپوژنیک، تمایل به افزایش داشت (06/0=P) و همچنین غلظت گلوکز خون در گاوهای تیمار گلوکوژنیک تمایل به افزایش داشت (08/0=P). غلظت تری‎گلیسرید و اوره خون تفاوتی در بین دو تیمار نداشتند. سطح بتاهیدروکسی بوتیرات (04/0=P) و کلسترول (05/0=P) در گاوهایی تیمار لیپوژنیک افزایش نشان داد. سطح انسولین خون در گاوهای تیمار لیپوژنیک نسبت به گاوهای تیمار گلوکوژنیک افزایش داشت (02/0=P). نتایج پژوهش حاضر نشان داد علیرغم اینکه سطح گلوکز خون و بتاهیدروکسی بوتیرات خون گاوهای تیمار گلوکوژنیک نشان‎دهنده بهبود وضعیت انرژی دام‎ها می‎باشد اما افزایش شیر تصحیح شده برای چربی در دام‎های تیمار لیپوژنیک مشاهده شد. همچنین به نظر می‎رسد افزایش سطح کلسترول و انسولین در گاوهای تیمار لیپوژنیک ممکن است شاخصی به منظور باروری بهتر نسبت به تیمار گلوکوژنیک باشد. به طور کلی به نظر می‎رسد در زمان مصرف سطح بالای پروتئین عبوری جیره‎های لیپوژنیک نسبت به جیره‎های گلوکوژنیک بیشتر قابل توصیه باشد.