مهدی کاظمی بنچناری

در پژوهش حاضر تاثیر جیره گلوکوژنیک (حاوی منبع غله) در برابر جیره لیپوژنیک (حاوی منبع چربی) در گاوهای شیری اوایل شیردهی تغذیه شده با سطح بالای پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه بر عملکرد و برخی متابولیت های خون مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 80 رأس گاو شیری چند بار زایش کرده با میانگین روزهای شیردهی 35 روز در قالب دو تیمار قرار گرفتند که تیمار اول حاوی منبع غله بالاتر بود و تیمار دوم حاوی منبع چربی بیشتر بود. اقلام دیگر جیره های آزمایشی برابر بود. گاوهای شیری در قالب طرح چرخشی و در دو دوره 22 روزه با جیره‎های آزمایشی تغذیه شدند که 17 روز اول برای عادت‎دهی و 5 روز آخر برای نمونه گیری بود. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که ماده خشک مصرفی و همچنین تولید شیر در بین دو تیمار تفاوتی نداشته است. اما از طرف دیگر گاوهایی که جیره لیپوژنیک را دریافت کرده بودند چربی شیر بالاتر و گاوهایی که غله بالاتر دریافت کرده بودند پروتئین شیر بالاتری داشتند. بر همین اساس شیر تصحیح شده برای چربی در گاوهایی که جیره لیپوژنیک را دریافت کرده بودند تمایل به افزایش داشت (06/0 = P). همچنین بازدهی تولید شیر دام‎های تغذیه شده با جیره لیپوژنیک نیز نسبت به دام‎هایی که جیره گلوکوژنیک دریافت کرده بودند بهبود داشت. بررسی نتایج به دست آمده در رابطه با متابولیت‎های خون نشان داد که غلظت گلوکز خون در گاوهایی که جیره گلوکوژنیک مصرف کرده بوند تمایل به افزایش داشت (08/0 = P). غلظت تری‎گلیسرید و اوره خون تفاوتی در بین دو تیمار نداشتند. هم سطح بتاهیدروکسی بوتیرات (04/0 = P) و هم سطح کلسترول (05/0 = P) در گاوهایی که با جیره لیپوژنیک تغذیه شده بودند افزایش نشان داد. سطح انسولین خون در گاوهایی که با جیره‎های لیپوژنیک تغذیه شده بودند نسبت به گاوهایی که با جیره گلوکوژنیک تغذیه شده بودند افزایش داشت (02/0=P). نتایج پژوهش حاضر نشان داد علیرغم اینکه سطح گلوکز خون و بتاهیدروکسی بوتیرات خون گاوهای تغذیه شده با جیره‎های گلوکوژنیک نشان‎دهنده بهبود وضعیت انرژی دام‎ها می‎باشد اما افزایش شیر تصحیح شده برای چربی در دام‎هایی که جیره‎های لیپوژنیک دریافت کرده بودند مشاهده شد. همچنین به نظر می‎رسد افزایش سطح کلسترول و انسولین در گاوهایی که جیره‎های لیپوژنیک مصرف کرده بودند ممکن است نشان‎دهنده باروری بهتر نسبت به جیره‎های گلوکوژنیک باشد. به طور