چکیده در پژوهش حاضر تاثیر جیره گلوکوژنیک (حاوی منبع غله) در برابر جیره لیپوژنیک (حاوی منبع چربی) بر برخی متابولیت های خون در گاوهای اوایل شیردهی تغذیه شده با سطح پروتئین عبوری بالا مورد بررسی قرار گرفت. جیره هر دو گروه از گاوها بر اساس سطح توصیه شده بالاتر از NRC برای بخش پروتئین عبوری فرموله شده بود. تعداد 70 راس گاو شیری چند بار زایش کرده با میانگین روزهای شیردهی 35 روز در قالب دو تیمار قرار گرفتند که تیمار اول حاوی منبع غله بالاتر بود و تیمار دوم حاوی منبع چربی بیشتر بود. سطح انرژی و پروتئین جیره ها تقریبا برابر بود. گاوهای شیری در دو دوره 22 روزه با جیره های آزمایشی تغذیه شدند که 17 روز اول برای عادت دهی و 5 روز آخر برای نمونه گیری بود. فراسنجه های خون شامل گلوکز، بتاهیدروکسی بوتیرات، نیتروژن اوره ای، کلسترول و تری گلسیرید مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد غلظت قند خون در گاوهایی که جیره گلوکوژنیک مصرف کرده بوند تمایل به افزایش داشت. غلظت تری گلیسرید و اوره خون تفاوتی در بین دو تیمار نداشتند. هم سطح بتاهیدروکسی بوتیرات (04/0 = P) و هم سطح کلسترول (05/0 = P) در گاوهایی که با جیره لیپوژنیک تغذیه شده بودند افزایش نشان داد. به نظر می رسد جیره های گلوکوژنیک با توجه به بهبود سطح قند خون و همچنین کاهش بتاهیدروکسی بوتیرات سبب بهبود وضعیت انرژی حیوان گردیده است اما از طرف دیگر بهبود سطح کلسترول ممکن است سبب بهبود باروری در دام های مصرف کننده چربی گردد.
