دوره شیرخوارگی گوساله ها تاثیر عمده ای در آینده بهداشتی و اقتصادی آن دام و به تبع آن کل گله خواهد داشت. تحقیقات گذشته نشان می دهد حدود 29 درصد از تلفات گوساله ها در سه ماهه اول زندگی مربوط به اسهال می باشد. با توجه به کاهش دوره شیرخوارگی از 90 روز به حدود 45 روز احتمال بروز اسهال افزایش یابد که به دلیل فشرده شدن دوره مصرف شیر، پیک مصرف شیر در سن کمتری از قبل، مصرف استارتر بالا و افزایش سرعت عبور خوراک می باشد. بنابراین با این شرایط، مدیریت دقیق تری به منظور کنترل اسهال مورد نیاز می باشد. یکی از ابزارهای مدیریتی استفاده از اسکوربندی مدفوع است (Fecal scoring) که از اسکور 1 (بسیار آبکی) تا اسکور 5 (بسیار با قوام) تعریف شده است. در حقیقت اسکور مدفوع نشان دهنده وضعیت دستگاه گوارش و سرعت عبور خوراک در آن میباشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی امکان سنجی استفاده از اسکوربندی مدفوع در پیش بینی pH مایع شکمبه به منظور بهبود مدیریت گوساله ها در زمان اسهال می باشد. تعداد 52 راس گوساله شیرخوار هلشتاین با میانگین وزنی 8 ± 65 کیلوگرم و سن 7 ± 26 روز در نظر گرفته شدند. دامنه مصرف شیر دام ها 5/0 ± 2/4 کیلوگرم در روز و دامنه مصرف استاتر 11/0 ± 72/0 گرم در روز بود. اسکوربندی مدفوع بر اساس روش هنریچ و همکاران (2003) انجام گردید. مایع شکمبه از طریق لوله مری (Stomach tube) به همراه مکنده قوی (Vacuum) در ساعت 4 بعد از خوراک صبح گرفته شد. بعد از صاف کردن نمونه ها توسط پارچه صافی، pH مایع شکمبه توسط pH متر پورتابل قرائت گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که دامنه اسکور مدفوع گوساله های شیرخوار بین 9/1 تا 3/3 بود. دامنه داده های مربوط به pH مایع شکمبه نیز بین 11/5 تا 21/6 بود. نتایج نشان داد که با کاهش 1/0 واحد در pH مایع شکمبه، 135/0 واحد از اسکور مدفوع حیوان کاهش یابد و احتمال اسهال در گوساله ها افزایش می یابد. با توجه به اینکه ورود به مرحله اسیدوز در دام از pH شکمبه کمتر از 8/5 می باشد، بنابراین می توان بیان داشت در صورتی که اسکور مدفوع گوساله های شیرخوار کمتر از 4/2 باشد گوساله در مرحله ورود به وقوع اسهال قرار گرفته است. نتایج آزمایش حاضر نشان داد که اسکوربندی مداوم مدفوع در گوساله های شیرخوار می تواند در کنترل اسهال و درمان زودتر آن کمک نماید.
