مهرداد هادی پور

این مطالعه به منظور بررسی اثرات سه نوع نانوماده شامل نانوآهن صفر ظرفیتی، نانو دی اکسید تیتانیوم و نانو اکسید سیلیکون بر برخی از شاخص های رشد و جوانه زنی سه گونه ی گیاهی گوجه فرنگی، کاهو و هویج انجام پذیرفت. به علاوه اثر سرب به عنوان یک فلز سنگین در سه گونه ی گیاهی بررسی شد و پتانسیل نانوذرات مذکور برای کاهش اثرات سرب در گیاهان، مورد ارزیابی قرار گرفت. پژوهش حاضر در نُه مرحله کار آزمایشگاهی طراحی شد. هر مرحله به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. نانومواد در پنج غلظت (صفر، 100، 200، 400 و 800 میلی گرم بر لیتر) و نیترات سرب در پنج غلظت (صفر، 10، 20، 40 و80 میلی گرم بر لیتر) مورد استفاده قرار گرفتند. طبق نتایج، افزایش غلظت نانوآهن صفر ظرفیتی باعث کاهش بنیه بذر گوجه فرنگی و میانگین طول ریشه آن شد ولی این نانوماده اثر معنی داری بر وزن تر و خشک و درصد جوانه زنی گوجه فرنگی نداشت. در کاهو نانوآهن صفر ظرفیتی اثر معنی داری بر شاخص بنیه بذر و وزن تر نداشت اما غلظت های مختلف آن باعث کاهش وزن خشک گیاه نسبت به شاهد شد و در غلظت 100 میلی گرم بر لیتر نیز باعث کاهش درصد جوانه زنی شد. اما در همه ی غلظت ها میانگین طول ریشه را نسبت به شاهد افزایش داد. نانوآهن صفر ظرفیتی در هویج اثر معنی داری بر هیچ یک از شاخص های مورد اندازه گیری نداشت. نانو دی اکسید تیتانیوم نیز اثر معنی داری بر هیچ یک از شاخص های مورد اندازه گیری در سه گونه ی مورد آزمایش نداشت. نانو اکسید سیلیکون اثر معنی داری بر هیچ یک از شاخص های مورد اندازه گیری گوجه فرنگی و هویج نداشت. اما در کاهو با افزایش غلظت نانو اکسید سیلیکون، وزن تر و خشک نمونه ها و شاخص بنیه بذر افزایش یافت. همچنین این نانوماده اثر معنی داری بر درصد جوانه زنی و میانگین طول ریشه نداشت. نیترات سرب در گوجه فرنگی موجب کاهش وزن تر و خشک، شاخص بنیه بذر و میانگین طول ریشه در بالاترین غلظت خود شد؛ اما بر میانگین درصد جوانه زنی گوجه فرنگی اثر معنی داری نداشت. نیترات سرب بر میانگین وزن تر و خشک و میانگین درصد جوانه زنی کاهو اثر معنی داری نداشت، اما کاهش شاخص بنیه بذر و میانگین طول ریشه با افزایش غلظت آن در کاهو مشاهده شد. در هویج نیترات سرب موجب کاهش وزن تر و میانگین طول ریشه در غلظت های بالاتر خود شد. اما اثر معنی داری بر میانگین وزن خ