کاهش روز افزون منابع انرژی در جهان، لزوم توجه به مدیریت زیست محیطی مصرف انرژی را افزایش می دهد. در این راستا حمل و نقل شهری با توجه به نقش پررنگ در مصرف منابع سوختی حایز اهمیت شایانی است که با رشد قابل ملاحظه شهرسازی، به عنوان یک نگرانی عمده در مدیریت محیط زیست مطرح شده است. هدف تحقیق طراحی وتوسعه یک مدل در محیط GIS با رویکرد معرفی مناطق قابل توسعه جهت توسعه جاده ها و جانمایی بهینه مقاصد عمده حمل و نقل شهری با هدف افزایش دسترسی و کاهش مصرف سوخت است. شهر اراک به عنوان یک شهر در حال توسعه درایران به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شده است. روش تحقیق طراحی یک مدل محاسبه مصرف سوخت در مسیرهای پرتردد و استقرار درست شبکه حمل و نقل نسبت به مناطق تجاری، تفریحی و اداری بوده است. ابزار GIS با توانایی ارزیابی گزینه های مختلف و نیز همپوشانی لایه ها ابزاری کارآمد در این تحقیق تلقی می شود. نتایج بیانگر کارآیی مدل طراحی شده جهت مکان گزینی مناسب شبکه و مقاصد عمده تردد شهری است. نقشه های مختلف بیانگر استقرار نامناسب بخشی از مقاصد عمده تردد در شبکه حمل و نقل است که عوارض ناشی از مصرف بی رویه سوخت را به همراه دارد. با توجه به مصرف بالای سوخت در مسیر های پرتردد فعلی، نتایج تحقیق ضمن تاکید بر بررسی کمی و دلایل مصرف سوخت در این مناطق بر راهکارهایی چون تغییر نوع جاده ها در برخی از مناطق پر تردد حاضر، تغییر مکان تغییر مکان کاربری های تجاری ،، اداری و تفریحی و نیز مدیریت مسیر های تردد شهری تاکید دارد. این تحقیق به روشنی در بر دارنده یک رهیافت علمی در حمل و نقل شهری است که می تواند در برنامه ریزی شهری در سطوح منطقه ای و کشوری مورد استفاده واقع شود
