چکیده گیاهان در اثر آلودگی هوا تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک برگشت پذیر و غیربرگشت پذیری را نشان می دهند. بنابراین پارامترهای بیوشیمیایی می توانند اطلاعات ارزشمندی در مورد وضعیت فیزیولوژیک گیاهان در معرض آلودگی هوا مهیا کنند. این آزمایش به بررسی اثرات آلاینده های هوا بر میزان پرولین، پروتئین، کلسیم و فسفر ریشه و برگ گیاهان یونجه و لوبیا با هدف بررسی مقاومت این گیاهان نسبت به آلودگی هوا در منطقه پالایشگاه شازند اراک پرداخته است. گیاهان از دو منطقه آلوده و پاک برداشت و میزان پرولین، پروتئین، کلسیم و فسفر ریشه و برگ اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که آلودگی هوا باعث افزایش معنی دار پرولین برگ و ریشه یونجه و لوبیا شد. همچنین آلودگی هوا باعث افزایش معنی دار غلظت پروتئین برگ و ریشه یونجه و کاهش معنی دار غلظت پروتئین برگ و ریشه گیاه لوبیا گردید. تجمع کلسیم در برگ و ریشه گیاه یونجه تحت تاثیر آلودگی هوا افزایش معنی دار نشان داد در حالیکه آلودگی باعث کاهش معنی دار کلسیم برگ لوبیا شد و بر میزان کلسیم ریشه این گیاه تاثیر معنی داری نداشت. همچنین آلودگی هوا میزان فسفر ریشه یونجه را به طور معنی دار افزایش داد در صورتیکه بر میزان فسفر برگ این گیاه تاثیر معنی داری نداشت و میزان فسفر برگ و ریشه گیاه لوبیا نیز تحت تاثیر آلودگی هوا به میزان معنی داری افزایش یافت. در این مطالعه افزایش پروتئین و کلسیم گیاه یونجه را می توان به مقاومت احتمالی این گیاه نسبت به آلودگی هوا نسبت داد و تغییرات بیوشیمیایی گیاه لوبیا حساسیت این گیاه به آلودگی هوا را در منطقه مورد مطالعه نشان می دهد. واژگان کلیدی: آلاینده هوا، پروتئین، پرولین ، عناصر، لوبیا، یونجه
