مجید کمیجانی

در سال های اخیر جمعیت دوزیستان در دنیا رو به کاهش گذاشته است. محققین دلایل مختلفی را برای این رویداد برشمرده اند که از مهم ترین آنها بروز بیماری های عفونی است. دو گونه باکتری سودوموناس آئروژینوزا و آئروموناس هیدروفیلا از عوامل بیماری زاهای دوزیستان هستند که متأسفانه نسبت به اغلب آنتی بیوتیک ها نیز مقاوم شده اند. گونه سمندر لرستانی متعلق به راسته ی دوزیستان دم دار و خانواده Salamandridae است. این گونه از سمندر که بومی ایران است در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در فهرست گونه های آسیب پذیر جای دارد. هدف از پایان نامه حاضر ردیابی و بررسی دو گونه باکتری فوق الذکر بر روی پوست و آب زیستگاه سمندر لرستانی و در گام بعدی استخراج باکتریوفاژ جهت از بین بردن باکتری ها بود. در این مطالعه ابتدا نمونه گیری از سمندر لرستانی و همچنین نمونه آب از محل زندگی این دوزیست انجام و به آزمایشگاه تحقیقاتی منتقل شد. در گام اول بمنظور تکمیل اطلاعات پایه آماره توصیفی نمونه سمندر ها گرفته شده بررسی و از نظر وجود دوریختی جنسی بین نمونه های نر و ماده مورد آزمون قرار گرفتند. در ادامه نمونه های آب زیستگاه و سواپ پوستی سمندر به محیط کشت جهت شناسایی منتقل شد. نتایج این تحقیق نشان داد که از آب های محل زندگی سمندر لرستانی، باکتری های سودوموناس آئروژینوزا، باکتری شیگلافلکسنری و اشریشیاکلایی جداسازی شد اما باکتری آئروموناس هیدروفیلا در آب های منطقه زندگی این سمندر یافت نشد. برای جداسازی فاژها، ابتدا باکتری سودوموناس آئرژینوزا کشت داده شد و با پساب تیمار شد برای بررسی مورفولوژی فاژ از میکروسکوپ الکترونی عبوری (فیلیپس، هلند) استفاده شد. فعالیت لیز فاژ در باکتری سودوموناس آئروژینوزا در دماهای مختلف (30، 40، 50، 60 و 70 درجه سانتی گراد) ارزیابی شد و پایداری فاژ در مقادیر مختلف pH (3، 4، 5، 6، 7، 8، 9، 10 و 11) در دمای 37 درجه سانتی گراد به مدت 24 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. همچنین سینتیک جذب باکتریوفاژ بر اساس پروتکل استاندارد و آزمایش رشد یک مرحله ای به منظور تعیین زمان تاخیر و اندازه ترکیدن فاژ انجام شد. ه همچنین نتایج نشان داد که فاژها بهترین پایداری را در pH=6-8 داشته اند و با اسیدی تر شدن محیط، میزان پایداری فاژها کاسته شده است. همچنین ف فاژها در دمای 30 درجه بهترین پایداری را دارند و با افزایش دما