مهدیه شفیعی تبار

چکیده زمینه و هدف: خشونت و قلدری در مدرسه رایج‌ترین شکل قربانی شدن در دوران کودکی و نوجوانی است که اثرات زیان‌باری بر حوزه‌های مختلف عملکرد از جمله بهزیستی تحصیلی، رفتاری، روانی، و اجتماعی برجا می‌گذارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش کنش‌های اجرایی و چشم‌انداز زمانی در پیش‌بینی قلدری دانش‌آموزان انجام شد. روش: طرح پژوهش توصیفی – همبستگی و جامعه آماری شامل تمام دانش‌آموزان ۱۰ تا ۱۳ساله مدارس شهر قم در سال تحصیلی 1400 – 1401 بود که از این میان تعداد ۲۷۳ نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از مقیاس قلدری ایلی نویز (2001)، سیاهه چشم‌انداز زمانی زیمباردو (1999) و مقیاس نقایص کنش‌های اجرایی کودکان و نوجوانان بارکلی (2012) گردآوری شد. تحلیل داده‌ها توسط نسخه 24 نرم‎افزار SPSS و با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام) انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان دادند قلدری با نارسایی در خودمهارگری/ بازداری (۱۶۸/۰r=، 005/0=p) و چشم‌انداز گذشته‌ منفی (246/0=r، 000۱/0=p) رابطه مثبت و معنادار داشت (00۱/0> p). همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که خودمهارگری/بازداری (007/0=p، 159/0=ß) و چشم‎انداز زمانی گذشته منفی (00۱/0=p، 246/0=ß) توانستند تغییرات رفتار قلدری دانشآموزان را در ۶/۸ درصد پیش بینی کنند. نتیجه‌گیری: باتوجه‌به اینکه چشم‎انداز زمانی گذشته‎ منفی و نقص در خودمهارگری/بازداری توانایی تبیین تغییرات رفتار قلدری در دانشآموزان را دارند؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود برنامه‌های مداخله‌ای به‌منظور بهبود کنش‌های‌ اجرایی و چشم‌انداز زمانی برای پیشگیری از قلدری در دانش‌آموزان موردتوجه قرار گیرد.