شوری آب و خاک، یکی از دلایل کاهش عملکرد خیار میباشد. برای امکانسنجی استفاده از دو پایه غیرتجاری جهت ایجاد مقاومت به شوری در خیار و مقایسه آن با پایه تجاری کبالت، آزمایشی در مرزعه دانشکده کشاورزی دانشگاه اراک بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. عامل اول تنش شوری در سه سطح )بدون تنش، 30 میلیمولار و 60 میلیمولار نمک طعام( و عامل دوم پایه در چهار سطح خیار غیرپیوندی، پایه هندوانه ابوجهل(Citrullus colocynthis)، پایه کیوانو (Cucumis metuliferus) و پایه تجاری کبالت (C. maxima×C. moschata) بود. نتایج نشان داد افزایش مقدار شوری منجر به کاهش معنیدار طول ساقه، درصد وزن خشک ساقه، برگ و میوه شد. پایه تجاری کبالت بیشترین طول ساقه، بیشترین نسبت طول به عرض میوه و کمترین محتوای مالون دیآلدهید در شرایط تنش شوری را دارا بود. پایه هندوانه ابوجهل از نظر درصد وزن خشک ساقه، کلروفیل کل برگ، کارتنوئید برگ، محتوای نسبی آب برگ و کاهش مقدار سدیم برگ در شرایط شوری نسبت به سایر پایهها و خیار غیرپیوندی کارایی بهتری داشت. بیشترین درصد وزن خشک برگ و میوه، فنل کل و پتاسیم برگ در خیار پیوندی روی پایه کیوانو مشاهده شد. نتایج نشان داد پایههای هندوانه ابوجهل و کیوانو را میتوان بهعنوان پایههای مناسب و سازگار با شرایط تنش شوری برای پیوند خیار معرفی نمود.
