چکیده لعن از منظر قرآن و روایات لعنی که در بین مسلمانان رایج است ریشه در کتاب الهی دارد که مورد بحث و بررسی بسیاری از مفسران و محققان علوم قرآنی قرار گرفته است. اکثر تحقیقات و تالیفات گذشته به تبیین مواردی چون آثار، احکام و جواز لعن پرداخته اند. در حالی که آنچه برای فهم بهتر و بیشتر آیات قرآن و روایات معصومین علیهم السلام لازم است، سیر تربیتی است که این واژه در بر دارد. در این پژوهش پس از مفهوم شناسی واژه لعن و مشتقات آن، با توجه به سیر تربیتی لعن، اسباب و زمینه های لعن در قرآن و روایات مورد بررسی قرار گرفته است، لاعنین و ملعونین در قرآن و روایات تبیین گردیده است. گاهی اسباب و زمینه های لعن در قرآن و روایات، به خاطر مسائل اعتقادی از جمله کفر و شرک و ... است و یا به خاطر عملکرد ملعونین که گاهی ریشه در این اعتقادات دارد، می-باشد که دارای مصادیق متعددی است. در نتیجه و توجه به مصادیق متعدد آن، وسعت دایره ملعونین فرا تر از موارد بر شمرده شده در آیات و روایات می باشند و حتی می توان برخی از مصادیق آن را در جامعه کنونی بر شمرد و ذکر کرد. لاعنون در قرآن به چند گروه اصلی، شامل: خداوند، ملائکه، انسانها و موارد مجهول و نامشخص تقسیم بندی می شوند. ملعونین از منظر قرآن و روایات، گاه معین و گاهی نامعین هستند و ممکن است شامل عده ای از مسلمانان، غیر مسلمانان و یا هر دو گروه شوند. و در خاتمه به خاطر اینکه بسیاری از مسلمانان بویژه اهل تسنن بین معنای سب و لعن، تفاوت قائل نشده اند لذا برای حفظ جان و مال و ناموس شیعه در بعضی کشورها و بر اساس تأکید تقیه در این امور، توصیه به عدم لعن علنی خلفا شده است.
