بی تردید آزادی عقیده یکی از مباحث مهم و بحث بر انگیز در میان انواع آزادی است. شناخت صحیح از این مفهوم و لوازم آن در جهت گیری و نگرش دینی انسان نقش بسزایی دارد. در این نوشتار بررسی آزادی عقیده در دو دین اسلام و یهود و هر آنچه که به اثبات وجود یا عدم آن کمک می کند، کانون توجه است. از سویی اسلام ندای آزادی عقیده سرمی دهد و از سوی دیگر دشمنان اسلام با تکیه بر اصل جهاد، آن را به دین شمشیر و زور متهم می کنند. دین یهود نیز با تکیه بر اندیشه ی برگزیدگی خود، جنگ و کشتارهایی را تقدیس می کند که اصل آزادی عقیده را زیر سوال می برد. لذا؛ لازم و ضروری است در این دو دین یک بررسی تطبیقی صورت گیرد تا نگرش هر دو دین(که خود را الهی و آسمانی می دانند)به مسئله ی آزادی عقیده روشن شود. با توجه به آن چه که بیان شد؛ در این نوشتار، طی بخش های سه گانه، ضمن تحلیل و تبیین مفاهیم مربوطه، تلاش شده تا با تأکید بر تعالیم دینی اسلام و یهود، به بررسی موضوع(آزادی عقیده)پرداخته شود و در نهایت اینچنین نتیجه گیری شده است: دین مبین اسلام در راستای تکریم و احترام به اراده ی انسان و عقل و تفکر او، هرگونه تحمیل عقیده و اجبار در انتخاب دین را نفی می کند و با اینکه شبهه ی ارتداد و جهاد اسلامی را علیه آزادی عقیده مطرح کرده اند اما جهاد در اسلام یا به منظور دفاع از دین، وطن و... و یا به منظور آزادی فطرت اسیرشده ی انسان ها صورت می گیرد. حکم مرتد نیز برای جلوگیری از تخریب دین توسط توطئه گران می باشد. درحالیکه از تعالیم تورات و تلمود یهودیان برمی آید که آن ها ارزشی برای عقل و اراده و تفکر آدمی قائل نیستند و علاوه برآن، با تکیه بر اندیشه ی برگزیدگی خود بر سایر ملل، جنگ و کشتارهایی را علیه دیگران راه می اندازند که با اصول حاکم بر آن ها و اهدافی که به دنبال دارند در جهت ضد آزادی عقیده گام برمی-دارند.
