جلیل مرادی

چکیده زمینه و هدف: ریتم شبانه روزی به عنوان یک عامل مهم در تغییر سطوح هورمونی در نظر گرفته شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر ریتم شبانه روزی بر غلظت لاکتات خون و کورتیزول بزاقی پس از یک جلسه فعالیت فزاینده واماده ساز در دختران ورزشکار بود. روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی 15 دختر ورزشکار در محدوده وزنی 6/4±76/58 و شاخص توده بدن 6/2±3/23 به صورت تصادفی در دسترس انتخاب شدند و در ساعت 7 صبح و 7 عصر در آزمایشگاه حاضر شدند. نمونه ی خون و بزاق افراد قبل و بلافاصله بعد از انجام یک جلسه آزمون بیشینه فزاینده وامانده ساز روی دوچرخه ی کار سنج گرفته شد. داده‎ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ با اندازه گیری های تکراری (Repeated measures ANOVA) و آزمون تعقیبی بون فرونی در سطح معناداری 05/0 بررسی شدند. یافته ها: تفاوت معناداری در میزان لاکتات خون قبل و بعد از یک جلسه فعالیت فزاینده واماده ساز در نوبت های صبح (001/0=P) و عصر (001/0=P)مشاهده شد، اما تفاوت معناداری در پس آزمون های لاکتات خون در نوبت های صبح و عصر مشاهده نشد. همچنین اگرچه تفاوت معناداری در میزان کورتیزول بزاقی قبل و بعد از یک جلسه فعالیت فزاینده واماده ساز در نوبت های صبح و عصر مشاهده نشد اما تفاوت معناداری در پیش آزمون های کورتیزول بزاقی در نوبت های صبح و عصر در سطوح استراحتی مشاهده شد (025/0=P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر به نظر می رسد ریتم شبانه روزی بر پاسخ لاکتات خون و کورتیزول بزاقی دختران ورزشکار پس از یک جلسه فعالیت ورزشی وامانده ساز تأثیری ندارد.