تفسیر به معنای بیان کردن معنای آیات قرآن و روشن کردن و ابهام زدایی از اهداف و مفاهیم آن است. در مطالعه و بررسی آیات قرآن، مفسّران هر کدام به فراخور سطح علمِ خود و نوع تخصص و گرایش هایی که داشته اند به بررسی جنبۀ خاصی از قرآن و ذکر دیدگاه ها و بحث های ویژه ای از آن پرداخته اند؛ لذا تفاسیر موجود، هر کدام دارای ویژگی های بارزی همچون تاریخی، فقهی، فلسفی، عرفانی، علمی و ادبی هستند. تفاسیر روایی، علمی- اجتهادی، ترتیبی، تاریخی، موضوعی، ادبی، لغوی، نحوی- اعرابی، بلاغی و جامع ادبی از معروف ترین انواع تفاسیر هستند. یکی از کهن ترین روش های تفسیری، تفسیر ادبی است که مفسّر با توجه به علاقه و تخصص خود عمدتاً به مسائل ادبی قرآن یعنی مسائل صرفی، نحوی، لغوی و بلاغی پرداخته و آیات شریفه را از منظر این علوم تحلیل می کند. در روایات تفسیری به جای مانده از أئمه علیهم السلام موارد فراوان وجود دارد که آن بزرگواران نیز ضمن بازگو کردن معنای لغوی یا نکات ادبی موجود در آیات و با تکیه بر قواعد صرف و نحو و معانی و بیان و یا ارجاع به کاربردهای عرفی و ذکر واژه های مترادف به تفسیر و تبیین آیات پرداخته اند. "معانی القرآن " ابو زکریا یحیی بن عبدالله بن منظور معروف به "فرا "(207-142 ق)، تفسیری ادبی بوده که آکنده از مسائل نحوی و بلاغی است. وی بیشتر آیات قرآن کریم را توضیح داده و مسائل صرفی و نحوی و بلاغی و لغوی آن ها را بیان داشته است؛ نظر به این که این اثر ارزشمند علمی به زبان عربی بوده و با بیانی ادبی و به غایت فنی نگارش یافته؛ این نوشتار بر آن است تا با بررسی نظریه های نحوی- بلاغی مطرح شده در آن، ترجمه ای ساده و روان از این اثر ادبی- قرآنی ارائه دهد، به امید آن که مورداستفادۀ پژوهشگران علاقه مند به علوم ادبی و قرآنی قرار گیرد.
