1403/09/24
حسن حیدری

حسن حیدری

مرتبه علمی: استاد
ارکید: https://orcid.org/0000-0003-1139-1572
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده ادبیات و زبان های خارجی
نشانی: دانشگاه اراک -گروه زبان و ادبیات فارسی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی تطبیقی مضمون‌شناسی و ریخت‌شناسی سیب در گزیده قصه‌های عامیانۀ ایرانی و غیرایرانی
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
مضمون‌شناسی، ریخت‌شناسی، سیب، قصه‌های ایرانی، قصه‌های غیرایرانی
سال 1402
پژوهشگران حسن حیدری(استاد راهنما)، حمید ورمزیاری(استاد مشاور)، ساجده اسدی(دانشجو)

چکیده

در این پایان‌نامه به بررسی بن‌مایۀ سیب در قصه‌های عامیانه ایرانی و غیرایرانی از حیث مضمون‌شناسی و ریخت‌شناسی پرداخته‌ایم. این تحقیق به‌صورت توصیفی- تحلیلی و در پرتو رویکرد تطبیقی مضمونی و ریختاری صورت گرفته است. روش کار برمبنای نظریه‌های سه نظریه‌پرداز یعنی پراپ، آرنه تامسون و مارزلف است. پراپ با بررسی صدوبیست قصه روسی نشان داد که قصه‌ها به‌طورکلی چه شباهتی باهم دارند و خویشکاری آن‌ها تکرار می‌شود. در تکرار شخصیت‌ها و نوع عملکرد از نظریۀ وی استفاده کردیم. برای مشخص کردن مضمون و ریخت قصه‌ها الگوی مارزلف برای قصه‌های ایرانی و الگوی تامسون برای قصه‌های غیرایرانی در نظر گرفته شد. جامعه آماری این پایان‌نامه ۱۳۷ قصه ایرانی و ۵۴ قصه غیرایرانی با توجه به کارکرد سیب است. کارکردها به دو بخش جادویی و غیرجادویی تقسیم شده است. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که اصل خویشکاری‌ها در قصه‌های ایرانی و خارجی شباهت‌های بسیار دارد. همچنین یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که کارکردهای سیب هم در قصه‌های ایرانی و هم غیرایرانی با جادو عجین شده است. اسطوره‌ها نیز در ورود سیب به قصه‌های عامیانه نقش دارند. همچنین سیب در آیین‌های مذهبی و غیرمذهبی نیز وارد شده است. ورود عناصر اسطوره‌ای و کارکرد سیب به قصه‌ها در دوره معاصر نیز ادامه دارد.