شوری یکی از تنش های غیرزیستی عمده است که تولید و رشد بسیاری از گیاهان را در مناطق خشک و نیمه خشک در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. غلظت بالای نمک در خاک باعث افزایش پتانسیل اسمزی در خاک و در نتیجه کمبود آب در گیاهان می شود و در نهایت رشد گیاه و زیست توده کاهش می یابد.. در این مطالعه به منظور بررسی تنش شوری بر خصوصیات شیمیایی و اگرومورفولوژیک برخی از اکسشن های گیاه دارویی زنیان، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در تابستان سال 1398 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه اراک انجام شد. در این آزمایش تنش شوری در دو سطح، شاهد (تیمار بدون تنش شوری) و 100میلی مولار NaCl به عنوان فاکتور اول و 10 اکسشن زنیان شامل توده های شیراز، اصفهان، همدان، زاهدان، تبریز، مشهدیک، مشهد دو، یزد، اهواز، اراک به عنوان فاکتور دوم مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد اثر تنش شوری بر ارتفاع گیاه، وزن تر و وزن خشک اندام هوایی معنی دار (P≤0.05) بود. همچنین بین اکسشن ها بر ارتفاع و وزن تر اندام هوایی گیاه تفاوت معنی دار اما بر وزن خشک تفاوت غیرمعنی-دار وجود داشت (P≤0.05). نتایج نشان داد که؛ اثر شوری بر صفات محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت، فنل، فلاونوئید و فعالیت آنتی اکسیدانی معنی دار و بر رنگیزه های فتوسنتزی غیر معنی دار بود (P≤0.05). در بین اکسشن های مورد مطالعه تنها در صفت فعالیت آنتی اکسیدانی تفاوت معنی دار مشاهده شد و اثر متقابل اکسشن و شوری در تمامی صفات معنی دار نشد (P≤0.05).
