فائزه السادات ابطحی

طی دو سال زراعی 1391 و 1392 به منظور بررسی آلودگی درختان سیب به ویروس ساقه گودکی سیب (Apple stem pitting virus, ASPV) از نهالستان ها و باغ های واقع در استان های تهران، اصفهان، آذربایجان غربی، البرز، قزوین، همدان، مازندران، مرکزی، و لرستان نمونه برداری تصادفی انجام شد. مجموعه ای شامل 1053 نمونه ی جمع آوری شده با استفاده از آزمون سرولوژیکی الایزای مستقیم (DAS-ELISA) و کیت تجاری ASPV (بایوربا- سوئیس) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد 54 نمونه سیب (12/5%) به ASPV آلوده بودند. تمام نمونه های مثبت در واکنش الایزا متعلق به نمونه های برگی از درختان سیب گلاب (Gala apple)، دارای علائم بدشکلی و پیسک خفیف بودند (شکل 1). بیشترین شیوع ویروس ASPV در استان البرز (8/13%) مشاهده شد و بعد از آن استان های تهران (4/11%)، مرکزی (2/7%)، همدان (1/7%)،لرستان (7%)، قزوین (5/6%) و مازندران (8/4%) قرار داشتند در اصفهان و آذربایجان غربی نمونه مثبت مشاهده نشد. به منظور تایید شناسایی ویروس، آر ان ای کل از تعداد 54 نمونه برگی با استفاده از روش توصیف شده چانگ و همکاران (1993) استخراج شد و واکنش RT-PCR با استفاده از آغازگر های اختصاصی ویروس ASPV (رس شمار بانک ژن، D21828) جهت تکثیر بخشی از منطقه ژنی رمز کننده پروتئین پوششی ویروس انجام پذیرفت. آغازگر های پیش سو (ASPV sense) 5΄ATGTCTGGAACCTCATGCTGCAA 3΄ در موقعیت 8895-8869 و پس سو (ASPV antisense) 5΄TTGGGATCAACTTTACTAAAAAGCATAA 3΄ در موقعیت 9238-9211 (Menzel et al. 2002)، دی ان ای ویروسی به اندازه 370 جفت باز شامل بخشی از ژن رمز کننده پروتئین پوششی ویروس را در نمونه های آلوده تکثیر نمودند (شکل 2). براساس اطلاعات موجود، گزارش حاضر اولین گزارش از وقوع این ویروس در ایران است.