سبزی های برگی به سبب ارزش غذایی فراوانی که دارند در بسیاری از کشورهای جهان به طور قابل توجهی مصرف می شوند. با این وجود، سبزی های برگی منبع اصلی تجمع نیترات بوده و به همین دلیل مصرف روزانه سبزی های حاوی نیترات می تواند مشکلات زیادی برای سلامتی انسان ایجاد کند. گیاه اسفناج (Spinacia oleraceae L.) یکی از سبزی های برگی است که در گروه گیاهان تجمع کننده نیترات قرار گرفته است. عناصر غذایی زیادی وجود دارد که در کاهش تجمع نیترات و فرآیند های متابولیکی و فیزیولوژیکی گیاهان نقش دارند. از بین عناصر، سلنیوم که به عنوان یک عنصر مفید شناخته شده است؛ در غلظت های پایین می تواند اثرات مفیدی بر متابولیسم گیاهان و همچنین کاهش تجمع نیترات داشته باشد. این پژوهش در سال 1399 و به منظور بررسی تأثیر عنصر سلنیوم و نانوذرات سبز سلنیوم بر میزان تجمع نیترات در گیاه اسفناج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در هفت تیمار و با هفت تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل سلنیت سدیم (Na2SeO3) در غلظت های 1، 2 و 4 میلی گرم بر لیتر و نانوذرات سبز سلنیت سدیم در غلظت های 1، 2 و 4 میلی گرم بر لیتر و شاهد (بدون کاربرد سلنیوم) بودند که به صورت محلول پاشی برگی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کاربرد برگی سلنیوم و نانوذرات سبز سلنیوم تأثیر معنی داری بر برخی صفات مورد بررسی دارد. با کاربرد سلنیوم و نانوذرات سبز سلنیوم، صفات وزن تر و خشک بوته، کلروفیلa، کلروفیلb و کلروفیل کل و فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز افزایش یافت. این صفات در غلظت چهار میلی گرم بر لیتر سلنیوم و یک میلی گرم بر لیتر نانوذرات سلنیوم بالاترین مقدار را نشان دادند. همچنین کاربرد سلنیوم باعث کاهش تجمع نیترات شد و میزان عناصر فسفر، پتاسیم و سلنیوم را افزایش داد، اما مقدار عنصر روی در تیمارهای تغذیه ای نسبت به شاهد کمتر بود. عناصر فسفر و پتاسیم در غلظت چهار میلی گرم بر لیتر سلنیوم و عناصر روی و سلنیوم به ترتیب در غلظت های دو میلی گرم بر لیتر نانوذرات سبز سلنیوم و یک میلی گرم بر لیتر سلنیوم بالاترین غلظت را در بین تیمارها داشتند.
