هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه تأثیر آلودگی هوا بر میزان تابآوری اجتماعی شهروندان مناطق شهرستان اراک در سال 98-1397 می باشد. روش پژوهش توصیفی از نوع علی – مقایسهای و جامعه شامل کلیه شهروندان شهرستان اراک و نمونه با روش نمونهگیری داوطلبانه تعداد 283 نفر است. از مجموع دادههای مربوط به شاخصهای آلودگی هوا در طول یک سال سه شاخص CO، NO2، PM2.5 انتخاب شد. پرسشنامه تابآوری اجتماعی محقق ساخته با 50 سؤال و تأیید روایی صوری و محتوایی آن توسط کارشناسان و ضریب پایایی 78/0 مورد تأیید و در 6 منطقه شهرستان شامل مناطق دارای ایستگاه ارزیابی به نام شریعتی، هوریبا و استانداری و نیز مناطق مخابرات، هپکو و عقیلآباد در اختیار شهروندان قرار گرفت. در تحلیل دادهها از آمارههای رگرسیون، تحلیل واریانس چند متغیره و نرم افزار spss نسخه 23 استفاده شد. در پاسخ به سؤال اول پژوهش مبنی بر چگونگی وضعیت آلودگی هوا بر اساس سه شاخص تعیین شده در مناطق دارای ایستگاه نتایج نشان داد وضعیت مناطق بیشتر خوب و متوسط می باشد. همچنین در پاسخ به سؤال دوم پژوهش مبنی بر چگونگی وضعیت تابآوری اجتماعی در شهروندان مناطق شهر اراک میانگین میزان تابآوری اجتماعی در سطح متوسط برآورد شد. همچنین فرضیه اول پژوهش مبنی بر وجود تفاوت معنیداری بین میزان شاخصهای آلودگی هوا در مناطق دارای ایستگاه تأیید نشد. فرضیه دوم نیز که بیانگر وجود تفاوت معنیدار بین میزان تابآوری اجتماعی شهروندان بود نیز تأیید نشد. اما فرضیه سوم مبنی بر تفاوت معنیدار بین تأثیر شاخصهای آلودگی هوا بر تابآوری اجتماعی شهروندان تأیید شد. مطابق عدم تأیید فرضیههای اول و دوم و تأیید فرضیه سوم، میتوان نتیجه گرفت شاخصهای آلودگی هوا، برخی از شرایط تابآوری اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده است. به این ترتیب تأثیر شاخصهای آلودگی هوا میتواند به عنوان متغیرهایی مهم بر تابآوری اجتماعی مورد نظر پژوهشگران قرار گیرد. اگرچه نتایج پژوهش به دلیل عدم وجود گزارشهای کامل هر یک از شاخصها در طول سال نیازمند بررسی دقیقتر خواهد بود. همچنین پس از تأیید تأثیر شاخصهای پژوهش بر تابآوری اجتماعی شهروندان لزوم بررسی نقش آلودگی هوا بر سایر عوامل روانشناختی بیش از پیش ضرورت خواهد داشت.
