1403/09/24
علیرضا طبیبی

علیرضا طبیبی

مرتبه علمی:
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-5816-0950
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده:
نشانی: دانشگاه اراک- گروه الهیات
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی حوزه معنایی معجزه در قرآن
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
معجزه، معناشناسی، حوزه معنایی، آیه، برهان، بیّنه و سلطان
سال 1397
پژوهشگران فاطمه دست رنج(استاد راهنما)، علیرضا طبیبی(استاد مشاور)

چکیده

خداوند در زمان های مختلف، توسط برخی از پیامبران امورات عجیبی را انجام داده که انسان های آن زمان را به تعجّب وا داشته است. این امورات عجیب که از قوّت و علم پروردگار نشئت گرفته و نشانه ای برای پی بردن به ذات اقدس الله بود، در عهدین با الفاظی همچون «قوّت، عجیب و آیت» و در قرآن با «بیّنه، برهان، سلطان و آیه» معرفی شده اند. از قرن چهارم به بعد، شاهد بروز و ظهور کلمه ی «معجزه» در آثار مسلمانان اهل سنّت برای معرفی این امورات هستیم. در بحث حوزه های معنایی در علم معناشناسی، کلمه «معجزه» در مرکز دایره معنایی کلمات «بیّنه، برهان، سلطان و آیه» قرار می گیرد. به عبارت دیگر، کلمه «معجزه» می بایست به عنوان جانشین این کلمات، نقش آن ها را در قرآن به خوبی ایفا نماید. بر این اساس، پژوهش پیش رو با عنوان «بررسی حوزه معنایی معجزه در قرآن بر اساس مکتب بُن» به دنبال بررسی معناشناسانه ی این لغات در قرآن می باشد. لذا ضرورت انتخاب این چهار کلمه در قرآن برای شروع تحقیق بسیار واضح است. تاکنون مقالات و کتب گوناگونی درمورد «معجزه» به رشته تحریر درآمده است و دانشمندان زیادی به بررسی وجوه اعجاز قرآن پرداخته اند. به طوری که کمتر عالمی را در اسلام می توان نام برد که درمورد «معجزه» در بین آثار خود صحبتی به میان نیاورده باشند. اما هیچ یک به این مطلب اشاره نکرده اند که آیا انتخاب کلمه «معجزه» به عنوان جانشینی برای کلماتی که قرآن معرفی نموده است، می تواند انتخاب صحیحی باشد یا خیر؟ لذا پژوهش حاضر از این حیث بدون پیشینه است. آن چه ضرورت این تحقیق را نمایان می سازد، توجّه به این نکته است که مشتقات واژه عجز در قرآن کریم به کار رفته-اند. درنتیجه عدم کاربرد این اصطلاح در قرآن حکیمانه بوده است. لذا واژه پژوهی لغاتی که خداوند متعال برای معرفی آن امورات عجیب در قرآن انتخاب کرده است ضروری می نماید. یکی از پرسش هایی که پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به آن می باشد، این است که کلمه «معجزه»، توسط چه افرادی، در چه زمانی، به چه علّتی و چگونه وارد جلسات علمی و کتب اندیشمندان مسلمان شده است. همچنین علّت استفاده خداوند متعال از لغات «بیّنه، برهان، سلطان مبین و آیه» برای این امورات در قرآن، چه بوده است. در نهایت به این پرسش پاسخ می دهد که انتخاب کلمه «معجزه» و تعاریفی که برای آن ارائه شده است چه ایراداتی می تواند داشته باشد. در پ