1403/02/21

علی اصغر میرزایی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه اراک- گروه تاریخ
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
زمینه های اجتماعی ، اقتصادی و مذهبی شکل گیری و رشد بابیت در عصر قاجار
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
بابیه، علی محمد باب، داعیان، اوضاع اجتماعی، اوضاع اقتصادی، اوضاع مذهبی،
سال 1399
پژوهشگران ابراهیم اصلانی ملایری (بازنشسته)(استاد راهنما)، علی اصغر میرزایی(استاد مشاور)

چکیده

زمینه های اجتماعی ، اقتصادی و مذهبی شکل گیری و رشد بابیت در عصر قاجار با روی کار آمدن حکومت قاجاریه در ایران آشفتگی اوضاع سیاسی ـ اجتماعی ، اقتصادی ایران، زمینه ظهور برخی از عقاید وفرقه ها در بین مردم ایران فراهم گردید . یکی از مهمترین این فرقه ها، فرقه بابیه است . بابیه، فرقه ای مذهبی است که در نیمه دوم سده 13 هجری قمری 19 میلادی توسط سید علی محمد شیرازی در ایران بوجود آمد. این آشفتگی ها به گونه ای بودکه مردم از همه جا نا امید شده بودند ؛ نا امنی ، ستم و بی قانونی آنها را از پای در آورده بود . مردم ایران که اکثراً دارای مذهب شیعه و منتظر قیام مصلح ، ظهور مهدی موعود (عج ) و چشم در راه او بودند، همچنین عقاید شیخ احمد احسایی و مژده های سید کاظم رشتی در مورد نزدیکی ظهور امام زمان هم این انتظار را تایید می کرد، و کردار دولت قاجار ( محمد شاه ) با ادعای سید علی محمد باب، «گرفتن و دور نگه داشتن او از انظار مردم»، این نوید را می داد که او همان امام غایب ، مهدی موعود و مصلح فوق العاده ای است که ظهور کرده است . این موارد از جمله عواملی بودند که باعث رواج و رونق کار سید علی محمد باب شد.سید علی محمد باب هم رسولان و داعیانی را به نقاط مختلف کشور می فرستاد که این داعیان ازآخوند های مشهور بودند که مردم نسبت به آنها ارادت خاصی داشتند همچنین آنها سخنوران و واعظانی بودند که توانستند به راحتی مردم و حتی برخی از علمای شیعه را به آیین باب جذب کنند. با توجه به اینکه نظارت دولت مرکزی در نواحی دور دست کمتر بود لذا این جنبش در مناطق دور دست از اقبال بیشتری برخور دار بود و باعث شورشهایی درنواحی مختلف ایران ازجمله : زنجان ، نیریز، و مازندارن شد.گرچه همه این شورشها سرکوب شدند اما درد سرهای زیادی برای دولت و مردم ایران بوجود آودرند. که در نهایت در پی سوء قصدی که به ناصر الدین شاه شد به دستور امیر کبیر باب اعدام و آخرین گروه آنان به دست ماموران شاه زاده کامران میرزا نایب السلطنه دستگیر و کشته شدند. بنابراین در پژو هش حاضر در صدد پاسخ گویی به این سوال هستیم که : فرقه بابیه ازچه زمینه های اجتماعی ، اقتصادی و مذهبی بهره گرفت و خود را بعنوان یک جنبش در جامعه ایران عصر قاجار معرفی کرد؟