1403/09/16
علی خدیوی

علی خدیوی

مرتبه علمی: استاد
ارکید: https://orcid.org/0000-0001-6354-445X
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 43661256800
دانشکده: دانشکده کشاورزی و محیط زیست
نشانی: دانشگاه اراک، گروه مهندسی باغبانی
تلفن: 086-32623022

مشخصات پژوهش

عنوان
ارزیابی تنوع ریخت شناسی و بیوشیمیایی برخی جمعیت های سفید مشکک (Ajuga chamaecistus) در استان مرکزی
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
خاصیت آنتی اکسیدانی، صفات ریخ شناختی، محتوای فنل، سفید مشکک
سال 1402
پژوهشگران مرتضی اکرمیان طرق طی(استاد راهنما)، مهدی بیکدلو(استاد راهنما)، علی خدیوی(استاد مشاور)، فاطمه محمودی(دانشجو)

چکیده

سفید مشکک ( Ajuga chamaecistus ) متعلق به تیره‌ی نعناییان (Lamiaceae) می‌باشد که عموما در مناطق خشک و کوهستانی جنوب غربی و جنوب شرقی فلات ایران می-روید. برداشت بی‌رویه، شرایط نامساعد آب و هوایی و چرای بی رویه، رشد و بقای این گیاه را در زیستگاه‌های بومی به خطر انداخته است. این گیاه حاوی ترکیباتی ازجمله: آنتی اکسیدانی، آنتوسیانین ها، اسید فرولیک، تانن ها و نیز فلاونوئیدها می‌باشد. این گیاه دارای خواص متعددی از جمله التیام دهنده‌ی زخم‌ها، کاهنده قند خون و نیز اثرات آنتی باکتریال عصاره این گیاه می-باشد. از این رو شناسایی رویشگاه‌های طبیعی این گیاه و بررسی تنوع ریخت‌شناختی و بیوشیمیایی آن برای حفاظت از جمعیت آن ضروری است. در پژوهش حاضر در فصل بهار سال 1401 مناطق رشد این گونه در هفت نقطه‌ی استان مرکزی شناسایی و 70 نمونه گیاهی از هفت جمعیت رشد یافته در این مناطق ( سفید خانیI ، سفید خانیII ، کودزر، حسن آباد، رباط میل، شازند و خانه میران) برای ارزیابی تنوع ریخت‌شناختی و بیوشیمیایی انتخاب شدند. دوازده صفت ریخت‌شناختی با روش‌های مختلف آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. صفاتی نظیر رنگ گل آذین، رنگ ساقه گل دهنده، رنگ برگ و میزان کرک برگ ( به ترتیب 44/48، 95/47، 37/47 و 62/44 درصد ) بیشترین ضریب تغییرات صفات را بین جمعیت‌ها دارا بودند. در بین تمامی جمعیت‌ها بیشترین میزان فنل مربوط به سفید خانیII-1 با مقدار 53/1 گالیک اسید بر گرم و بیشترین میزان فلاونوئید نیز مربوط به نمونه ی حسن آباد-1 با مقدار 30/3 کوئرسیتین بر گرم و بیشترین میزان محتوای آنتی اکسیدانی نیز مربوط به نمونه ی سفید خانیII-2 با مقدار 68/0 آسکوربیک اسید بر گرم بود. در بررسی حاضر، تغییرات ریخت شناختی و بیوشیمیایی قابل توجهی در جمعیت های سفید مشکک جمع آوری شده در مناطق مختلف استان مرکزی مشاهده شد که ممکن است به عوامل مختلف بوم شناختی، جغرافیایی و عوامل ژنتیکی آن ها نسبت داده شود.