1403/02/21
عبداله متولی

عبداله متولی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه اراک- گروه تاریخ
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
چالش های اجتماعی و اخلاقی قهوه خانه ها در دوران قاجار
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
قهوه‌خانه سرقت نزاع و درگیری اعتیاد فساد اخلاقی بیکاری
سال 1402
مجله پژوهش نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی
شناسه DOI
پژوهشگران ابراهیم اصلانی ملایری (بازنشسته) ، عبداله متولی ، محمد حسن بیگی

چکیده

درهر جامعه­ای برحسب ضرورت و نیاز بشری مراکزی جهت استراحت و گذران اوقات تاسیس شده است. در ایران نیز از دوره صفویه قهوه­خانه با این هدف بنا گردید. این مکان از این زمان به بعد به عنوان مکان عمومی جزء بافت شهری قرار گرفت ماهیت مکان عمومی اقتضا می­کند. افرادی از مشاغل و سلیقه­های گوناگون فکری درآن گردهم آیند. کم کم روابط بین این افراد براثر رفت و آمد­های متعدد مستحکم می­شد و این­ها نه تنها برخلقیات و نوع و فکر و اندیشه همدیگر، حتی برروند تحولات فرهنگی جامعه نیزتاثیر می­گذاشتند. البته حضور افراد مطلوب تاثیرسازنده و به تبع آن حضور افراد نامطلوب اثرات معکوسی بر نوع رفتار و آداب مردم داشت. با عنایت به این که قهوه خانه ها در دوره قاجاریه بخشی از اماکن عمومی تاثیرگذار محسوب می شدند، این نوشتار با تکیه بر منابع و بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی در نظر دارد برخی کارکردهای منفی قهوه خانه را مورد کند و کاو قرار دهد از این رو سوال اصلی نوشتار از این قرار است.چه کارکردهای منفی را برای قهوه خانه های دوره قاجار می توان بر شمرد؟ داده های تحقیق نشان می­دهد که قهوه خانه ها به عنوان یک مکان عمومی در دوره قاجار مورد اقبال و توجه اقشار مختلف اجتماع قرار داشتند از این رو در کنار کارکردهای مثبت خود محلی برای انواع بزه های اجتماعی نیز بودند. درگیرهای اجتماعی، بدمستی، قمار، الواطی و اعتیاد از مهمترین ناهنجاری هایی بود که در این مکان رخ می داد. در حقیقت وجود افراد نامطلوب قهوه­خانه­ها را مامن مناسبی برای بروز انواع خلاف­ها و رفتار­های بزهکارانه مبدل می­کرد که قواعد اخلاقی جامعه را به چالش می کشید.